Handel in lichte wapens kost jaarlijks 300.000 mensen het leven

Volgens IANSA, een wereldwijd netwerk van meer dan 600 maatschappelijke
groeperingen, doen regeringen veel te weinig om de handel in lichte wapens te
bestrijden. Uit een nieuw rapport van de organisatie, Examining the
Implementation of the U.N. Programme of Action, blijkt dat meer dan 100 landen
geen nationale plannen hebben tegen handel in lichte wapens - het minimale dat
vereist wordt in een VN-overeenkomst uit 2001.

Het wapenbezit kost wereldwijd jaarlijks 300.000 mensen, meestal burgers, het
leven. In oorlogs- en conflictsituaties gaat het om tussen de 60.000 en 90.000
mensen, aldus het rapport. Het is onacceptabel dat vier jaar na de overeenkomst
nog maar zo weinig vooruitgang is geboekt, zegt Paul Eavis van Safer World, een
Britse onderzoeksgroep. Terwijl regeringen treuzelen, worden honderdduizenden
mensen gedood.

IANSA is vooral bezorgd over de groei van het aantal wapens in Azië. Daar zouden
in conflicten massaal lichte wapens en geïmproviseerde explosieven worden
gebruikt. Ondanks de verbeterde relatie tussen India en Pakistan over de kwestie
Kasjmir, is in beide landen nog steeds sprake van gewapende conflicten en opstanden.

In India opereren verschillende gewapende groeperingen en in sommige regio’s zijn de opstandelingen erg actief. In Pakistan verslechtert de situatie in de provincie Baluchistan, terwijl de stabiliteit in Bangladesh bedreigd wordt door de aanwezigheid van groepen buitenlandse opstandelingen. In Brazilië, Zuid-Afrika en Sri Lanka is de afgelopen jaren enige vooruitgang geboekt.

Volgens de VN-Vluchtelingenorganisatie UNHCR zijn gewapende conflicten
de belangrijkste oorzaak voor regionale vluchtelingenstromen. Vorig jaar werden meer dan 11 miljoen mensen gedwongen uit hun thuisland te vluchten. Een deel van die vluchtelingen raakte gewond door lichte wapens, zegt IANSA. Zo bleek in een kamp in Kenia 10 procent van de vluchtelingen wonden van geweerschoten te hebben
opgelopen.

Volgens deskundigen wordt de opbouw en verzoening na conflicten moeilijker
gemaakt door wapens die blijven circuleren in het gebied. Behalve de directe
doden, vallen in conflictsituaties ook slachtoffers door sociale ontwrichting
die leidt tot honger en ziekten. Lichte wapens spelen ook een rol bij pogingen
om humanitaire hulp aan vluchtelingen en andere kwetsbare groepen tegen te
houden, zegt Keith Krause, directeur van Small Arms Survey in Genève.

Activisten beweren dat regeringen geen actie te ondernemen, omdat het
actieprogramma van de VN niet juridisch bindend is. De VN-bijeenkomst deze week
volgde na een vergadering van de Open-ended Working Group, die werkt aan een
instrument voor regeringen om lichte wapens te identificeren, op te sporen en de
handel te stoppen. Een goede strategie om wapens te identificeren en op te
sporen, is volgens deskundigen noodzakelijk wil het actieprogramma werken.(JS/MM)