Colombia: vijf jaar na vredesakkoord blijft conflict duren

Precies vijf jaar na ondertekening van het historische vredesakkoord van Colombia zijn nog steeds bijna vijf miljoen mensen ontheemd. Er is meer internationale steun nodig om de humanitaire crisis te verlichten, stelt de Norwegian Refugee Council (NRC).

‘Er is weinig te vieren voor de honderden kinderen, vrouwen en mannen op het platteland van Colombia die nog steeds dagelijks hun huizen ontvluchten om aan het geweld te ontsnappen. Voor hen is vrede nog een verre droom’, zegt Jan Egeland, secretaris-generaal van de Norwegian Refugee Council (NRC). ‘Nu is het moment om de humanitaire steun aan Colombia op te schalen, niet af te bouwen.’

‘Nu is het moment om de humanitaire steun aan Colombia op te schalen, niet af te bouwen.’

Ondanks het vredesakkoord dat de regering en de Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia (Farc) op 24 november 2016 ondertekenden, duurt het gewapend geweld in het hele land voort. Het aantal mensen dat op de vlucht moet in eigen land is daardoor bijna verdrievoudigd in vergelijking met 2020.

Het geweld is ook een direct gevolg van het feit dat de regering niet snel genoeg handelt om permanente aanwezigheid van Colombiaanse instellingen te garanderen in moeilijk bereikbare regio’s na de terugtrekking van de Farc. Veel lokale gemeenschappen vertellen bang te zijn, aangezien rurale gebieden die voorheen in handen waren van de Farc nu grotendeels worden gedomineerd door andere niet-statelijke gewapende groepen die strijden om de controle over illegale activiteiten.

Situatie verslechtert

Dit is een van de belangrijkste redenen waarom er sinds de ondertekening van het vredesakkoord dagelijks gemiddeld twee gemeenschapsleiders om het leven komen.

‘Na de toezeggingen die vijf jaar geleden zijn gedaan, is er niets verbeterd in onze gemeenschappen. Integendeel: de situatie verslechtert met meer vervolging, doden, ontheemden, gebrek aan staatsaanwezigheid en meer gewapende groepen’, zegt de Colombiaanse Jorge, die onlangs verstrikt raakte in gewapende confrontaties in het zuidwesten van het land.

‘De situatie verslechtert met meer vervolging, doden, ontheemden, gebrek aan staatsaanwezigheid en meer gewapende groepen.’

Vandaag telt Colombia het op twee na grootste aantal binnenlandse ontheemden ter wereld. Alleen DR Congo en Syrië tellen er meer. NRC heeft de regering van Colombia en de Verenigde Naties opgeroepen om meer te doen om de mensen te bereiken die dit het hardst nodig hebben. Alle humanitaire organisaties zouden meer middelen moeten inzetten om kwetsbare plattelandsgemeenschappen te helpen die in het kruisvuur terechtkomen.

Hulpgelden

‘In de eerste plaats is de Colombiaanse regering verantwoordelijk voor de bescherming van haar bevolking. Zij moet meer doen voor kwetsbare gemeenschappen die steeds weer ontheemd raken’, aldus Egeland. Het land moet de oorzaken van ontheemding aanpakken en de bescherming en humanitaire hulp op lokaal niveau versterken, vindt NRC. ‘Gebeurt dat niet, dan lopen we het risico weer terug te keren naar de donkere oorlogsdagen.’

Colombia vraagt meer humanitaire hulp: 174 miljoen dollar om dit jaar 1,4 miljoen mensen te helpen. Van dit bedrag is tot nu toe slechts een derde gefinancierd, terwijl de humanitaire behoeften blijven toenemen.

De Europese Unie en haar lidstaten, evenals Canada en de Verenigde Staten en andere donoren, moeten hun humanitaire hulpgelden verhogen om het lijden dat wordt veroorzaakt door het aanhoudende gewapende conflict te verlichten, stelt NRC.

Feiten en cijfers

• Bijna 5 miljoen Colombianen zijn nog steeds ontheemd, volgens IDMC. De regering van Colombia erkent de ontheemding van ruim 8 miljoen mensen
• Volgens UNOCHA zijn alleen al in 2021 bijna 110.000 mensen ontheemd geraakt door het gewapende conflict.
• In de eerste negen maanden van 2021 registreerde UNOCHA 188 maandelijkse aanvallen op burgers. Dat zijn dagelijks zes aanvallen op burgers.
• Colombia staat nog steeds in de top 10 van landen met de meeste landmijnongevallen, en het is het land waar wereldwijd de meeste milieuactivisten worden gedood.