Veerboten doen handel rond Kivumeer heropleven

Er wordt druk getimmerd, gelast en geschroefd op het kleine zandpad dat leidt naar de haven van de Congolese Spoorwegen, aan de voet van de berg Goma, in het oosten van de Democratische Republiek Congo. “Het is een nieuwe werkplaats voor boten”, legt de lasser uit. Er worden twee boten gebouwd in Goma en vier in Bukavu, aan de zuidkant van het Kivumeer. Samen met twee nog te importeren boten zullen ze het aantal boten dat de beide steden met elkaar verbindt flink vergroten.
Jarenlang bood alleen de Spoorwegen een veerdienst aan, met slechts vier schepen. “Mensen moesten soms een week wachten voor een overtocht”, zegt Jean-Marie Vianney, maritiem commissaris. Particuliere ondernemers zijn nu in dit gat gesprongen. In de afgelopen drie jaar zijn er twintig boten bijgekomen op het meer, zowel langzame, voor personen- en vrachtvervoer, als snelle, voor personen en post. De groeiende handel is daar een verklaring voor, maar ook de opstelling van de Spoorwegen die minder rigide is geworden met aanlegvergunningen.

Opluchting

De nieuwe boten zorgen voor een welkome verlichting bij de bevolking en bij handelaren. Maandelijks steken 100.000 tot 200.000 passagiers het meer over, met meer dan 150.000 ton goederen. Een overtocht kost 3,50 tot 35 euro, al naargelang het type boot, en een kilo handelswaar meenemen kost ongeveer 70 eurocent.
“We zijn opgelucht”, legt Debora Matabishi uit, die al twintig jaar handel drijft tussen de beide steden. “Er zijn iedere dag ongeveer drie boten beschikbaar”, voegt Jean-Marie Vianney toe. Het verkeer is regelmatig geworden en bijna dagelijks, wat vooral voor bederfelijke waar goed is. “We hadden altijd moeite om de vis vers in Bukavu te krijgen, want de reis was heel lang”, vertelt Cibalonza Namegabe.
Een overtocht duurt nu 3 uur met de snelle boten, drie keer zo snel als vroeger. Grote hoeveelheden melk, maniokmeel, mais, bonen en taximotoren worden naar Bukavu verscheept. Terug komen goederen die hier zeldzaam zijn: kleding, palmolie, Primusbier en zoetigheden. Het aanbod stijgt en de prijs daalt. Dat zal nog doorgaan omdat er voortaan ook ‘s nachts gevaren kan worden. “Dat scheelt weer een hotel in Bukavu”, zegt Judith, kledingverkoopster in Goma.

Concurrentie

De acht nieuwe boten zijn heel welkom, want er is weinig plek voor elke passagier en je moet onderhandelen met de schippers over de goederen die je meeneemt. De concurrentie zal toenemen tussen de verschillende bedrijven, die niet echt samenwerken. Iedereen heeft zijn eigen stukje privéhaven, zijn eigen dienstregeling en zijn eigen vaste klanten.
Problemen zijn er ook. “Om zo veel mogelijk winst te maken, worden de boten veel te zwaar belast, totdat ze pech krijgen”, zegt Jean-Marie Vianney. En bovendien: “Het raakt hier vol. We moeten sommige boten nu al wegsturen omdat er een andere moet worden in- of uitgeladen.”
Infosud/Vertaling IPS