Ommezwaai Amerikaans landbouwbeleid zet WHO-ronde op het spel

Bij de ondertekening van de wet benadrukte president Bush dat hij de
buitenlandse markt wil openstellen voor Amerikaanse boeren, maar over de
toegang tot de Amerikaanse markt repte hij niet. We willen ons vlees, onze
maïs en onze bonen verkopen aan mensen rond de hele wereld die moeten eten.
Mijn regering werkt hard om nieuwe markten open te stellen. De uitspraken
van Bush zijn van een stuitend simplisme, zeggen voorstanders van een
eerlijkere wereldhandel.

Een rampzalige dag voor boeren in de hele wereld, zo omschreef een
kaderlid van de Wereldbank die niet genoemd wil worden de ondertekening van
het akkoord. De analisten van de Wereldbank denken dat de gigantische
kapitaalsinjectie de nu al fors gezakte marktprijzen voor landbouwproducten
verder gaat drukken. In veel ontwikkelingslanden zal graan, maïs, soja,
rijst en katoen uit eigen land daardoor niet meer kunnen concurreren met
producten uit de VS. Dat kan de exportcijfers van bepaalde
ontwikkelingslanden doen kelderen. In vele Latijns-Amerikaanse, Aziatische
en vooral Afrikaanse landen is de landbouw de enige sector van betekenis.

Volgens de Wereldbank waren het de Amerikaanse subsidies die de prijs van
katoen op de internationale markten hebben teruggebracht tot een derde van
de piekprijs van de jaren 90. De Bank stelt dat de katoenexporteurs uit
West- en Centraal-Afrika hun inkomsten zouden zien stijgen met 250 miljoen
dollar per jaar als de VS - ‘s werelds grootste katoenproducent - hun
subsidiëring zouden stopzetten. De nieuwe wet drijft de subsidies voor
gewassen en melkproducten echter spectaculair op. De komende tien jaar
kunnen de Amerikaanse boeren dankzij de wet voor 180 miljard dollar
subsidies krijgen, dat is 73,5 miljard dollar meer dan voordien. Voor
vitale gewassen zoals soja en katoen, waar de concurrentie met
derdewereldlanden het hevigst is, is er een subsidieverhoging van 67
procent voorzien.

Volgens handelsexperts tast de wet de geloofwaardigheid van de VS aan in de
pas opgestarte onderhandelingen over de vernieuwing en uitbreiding van de
internationale handelsregels. In november kon de Wereldhandelsorganisatie
(WHO) de ontwikkelingslanden pas overtuigen tot een verdere vrijmaking van
de wereldhandel door de belofte dat het deze keer een ‘ontwikkelingsronde’
zou worden.

Het kan gewoon niet erger, zegt Brink Lindsay, de directeur van het
Centrum voor Handelsbeleid van het Cato Instituut, over de slaagkansen van
de onderhandelingsronde. Onze geloofwaardigheid wat betreft de vrijmaking
van de handel staat nu op nul komma nul. Chakravarthi Raghavan, een door
de wol geverfd handelsexpert in Genève, stelt dat de nieuwe WHO-ronde nog
niet gekelderd is, maar het heeft de claim dat de WHO een
ontwikkelingsagenda nastreeft wel erg ongeloofwaardig gemaakt.

Onder meer Australië, Brazilië, Nieuw-Zeeland en de Europese Unie overwegen
om klacht in te dienen bij de Wereldhandelsorganisatie. De Europese
Commissie verwijt de VS dat ze er in de WHO-onderhandelingen fel op
aandrongen dat de EU haar landbouwsubsidies vermindert maar dat ze nu zelf
het omgekeerde doet.

Bush zet niet enkel de WHO-ronde op het spel, hij vergroot ook zijn
begrotingstekort, dat nu al op 100 miljard dollar wordt geraamd. De
Amerikaanse president hoopt de steun van de Amerikaanse landbouwers te
winnen voor de parlementsverkiezingen van november. Het zijn de sterk
agrarische staten als Arkansas, Zuid-Dakota, Georgia, Iowa, Minnesota en
Missouri die kunnen bepalen of de Democraten al dan niet hun nipte
meerderheid in de Senaat behouden.