Olifanten in Zuid-India overwerkt

Het festivalseizoen in het tropische Kerala loopt van oktober tot april. En bij een echt festival, in één van de vele tempeltjes of heiligdommen, hoort een echte, opgetuigde olifant. Vanwege de hitte, de droogte, het stof en de herrie moet het een goed getrainde olifant zijn. Maar de vraag is groter dan het aanbod.
Een olifant kost zo’n 25.000 roepie (380 euro) per dag, maar er zijn ook sterren in de olifantenwereld die veel meer opstrijken. In de processie van grote tempels, zoals de beroemde Vadakunnanthan (Heer van het Noorden) in de stad Thrissur, doen wel 50 mooie olifanten mee. En zelfs moslims en christenen beginnen olifanten in te huren voor hun feesten.

Op hol geslagen

Het heen-en-weergesleep van het ene naar het andere festival speelt olifanten echter parten. De processies zijn lang en lawaaiig. Sinds oktober zijn al negen berijders en vijf omstanders gedood door olifanten die op hol sloegen.
“Het is een paradox dat we olifanten in tempels vereren, maar daarbuiten mishandelen”, zegt Kummanam Rajasekharan van het Hindoe Eenheidsforum. “Ze worden slecht geleid en pijnlijk uitgebuit”, vindt V.K. Venkitachalam van de Vereniging van Olifantenliefhebbers. “Als het ondraaglijk wordt, nemen ze wraak.”
Volgens Venkitachalam zijn er dit seizoen ten minste 11 olifanten gestorven door stress, honger en dorst, maar ook door slecht getrainde verzorgers. In totaal zijn er in Kerala in de afgelopen drie jaar 207 olifanten en 70 berijders gestorven.

Verhoogd testosteron

Prabati Baruah is de enige vrouwelijke olifantentrainer in India. Volgens haar kunnen ongetrainde verzorgers de periode van ‘musth’ niet herkennen. Een olifantenstier heeft dan soms wel twee maanden lang een verhoogd testosterongehalte. De klier op de slapen druppelt vocht en het dier is agressiever dan normaal, maar door de druk in het festivalseizoen houden de verzorgers er geen rekening mee. Wanneer de olifant dan op hol slaat, reageert de menigte meestal met gebrul en het gooien van stenen.
Sinds 2003 is er duidelijke regelgeving over voeden, vaccinaties en behandeling, en berijders moeten zelfs een fitheidscertificaat hebben voor elke dag dat ze de olifant verplaatsen. Ze mogen niet lang op steen en asfalt lopen en vuurwerk in de omgeving is verboden. “Maar in de praktijk worden de regels zelden nageleefd”, zegt Venkitachalam.
Het departement voor natuurbeheer wil alle gevangen olifanten een microchip geven. Onder de 696 gechipte olifanten bleken al 240 exemplaren meer te hebben gelopen dan toegestaan. “Die waren overwerkt”, zegt een ambtenaar die anoniem wil blijven.
Afgelopen maand is de dierenrechtenorganisatie PETA (People for the Ethical Treatment of Animals) begonnen met een campagne tegen wreedheid tegen olifanten. “Niemand weet dat olifanten eigenlijk heel intelligent zijn,” zegt woordvoerder N.G. Jayasimha, “en dat ze gewend zijn aan een leefgebied van 200 vierkante kilometer. Deze reusachtige dieren horen in het wild, maar in plaats daarvan worden ze opgesloten als criminelen.”