Katanga is nachtmerrie voor truckers

Het is 17 uur en het wordt snel donker in Kasumbalesa, de indrukwekkende grenspost tussen Katanga en Zambia, op 100 kilometer van Lubumbashi. In de woonwijken van het douanestadje staan kriskras door elkaar een honderdtal vrachtwagens geparkeerd, beladen met levensmiddelen of mijnbouwmateriaal uit zuidelijk Afrika. De chauffeurs maken zich op voor een nieuwe nacht op een matje onder hun oplegger, na eerst 5 dollar te hebben betaald voor ‘veiligheid’.
“Ik ben hier al twee weken en mijn papieren liggen nog altijd bij de douane”, klaagt een trucker uit Tanzania, die het net als zijn gestrande collega’s zonder water of toilet moet stellen. De meeste chauffeurs krijgen van hun baas maar een week om naar Katanga te rijden en terug. Elke extra dag vreet aan het budget dat ze hebben meegekregen om eten te kopen.
“Ik heb 250 dollar meegekregen voor onderweg”, zegt Daudi Samson uit Mozambique. “Ik ben intussen aan mijn vijftiende dag en heb niets meer om te eten of om iets te kopen.” Samson is genoodzaakt bij de lokale bevolking zijn kostje bij elkaar te bedelen.
Strenge controles
Sinds twee jaar is de Congolese overheid veel strenger beginnen controleren in Kasumbalesa. “Het duurt zo lang omdat de importeurs zo vaak proberen te frauderen”, zegt Antoine Tutu van het Congolese Controlebureau (OCC). “Ze geven verkeerde waren aan om taksen te ontduiken.” De controle van de aard en de kwaliteit van de lading duurt minstens drie dagen.
Als de verlossende slagboom uiteindelijk toch omhoog gaat, liggen er andere gevaren op de loer. “Er zijn jongeren die misbruik maken van de slechte staat van de wegen, op onze opleggers klimmen en aan de haal gaan met een deel van de lading. De baas verhaalt die verliezen op ons salaris”, zegt Frank Mulale.
In Lubumbashi, de hoofstad van Katanga, komen de vrachtwagens in een grote verkeerschaos terecht. De stad kan al het verkeer niet aan en de trucks zorgen overal voor hinder. “Ze parkeren waar en wanneer ze willen”, zucht een lokale politieman.
Sommige agenten zien in de mastodonten een gedroomde gelegenheid om hun salaris wat naar boven af te ronden. “Als ze vaststellen dat we vreemdelingen zijn en geen Swahili spreken, verzinnen ze de gekste overtredingen om ons geld af te troggelen”, zegt Zubeli Kimbe.
“Niet genoeg water in de radiator”
Een Tanzaniaanse collega werd meegenomen naar het commissariaat en kwam pas vrij nadat hij 300 dollar had betaald. “Ze vroegen mijn rijbewijs, de vrachtbrieven en de rekening van de wegentol. Ik heb ze alles gegeven wat ze vroegen. Dan hebben ze gedaan of ze mijn vrachtwagen controleerden en zeiden ze dat het waterniveau in de radiator niet hoog genoeg was om verder te rijden.”
De chauffeurs putten hoop uit de bouw van een autosnelweg tussen Kasumbalesa en Lubumbashi. De werken begonnen in april en zouden in 2012 klaar moeten zijn. De weg moet de bevoorrading van de ertsrijke provincie en de export van koper, kobalt en mineralen vergemakkelijken. De weg heeft een capaciteit van 2 miljoen ton metalen per jaar, tegenover slechts 480.000 voor het huidige wegennet.
(InfoSud, vertaling: IPS)