IJsland zet in op osmotische en getijdenenergie

De eerste prototypes van dergelijke centrales komen aan de westelijke fjorden en moeten binnen enkele jaren operationeel zijn. Osmotische energie, die opgewekt wordt in estuaria, is een van de nieuwste vormen van duurzame energie. Toch is de basistechnologie al meer dan dertig jaar oud. Het gaat in wezen om omgekeerde ontzilting. Volgens professor Thorsteinn Ingi Sigfusson van het Innovatiecentrum IJsland (ICI) is het een vrij eenvoudige en veilige energiebron. “Als je aan de ene kant een massa zout water hebt en aan de andere kant zoetwater, dan worden de twee gescheiden door chemische energie”, legt hij uit. “Het systeem gebruikt een speciaal diafragma dat zoetwater doorlaat aan de ene kant, maar het zoutwater niet doorlaat in de andere richting. Daardoor ontstaat druk die een generator aandrijft.”
Sigfusson geeft het voorbeeld van de rivier de Thjorsa in Zuid-IJsland, die nu al vijf waterkrachtcentrales heeft en nog eens vier controversiële centrales bij zou krijgen. “Waar Thjorsa in zee stroomt, zou je nog eens 30 tot 40 procent kunnen opwekken van de stroom die hogerop geproduceerd wordt. Daarvoor zijn geen dammen nodig en het station kan ondergronds gebouwd worden. Het is dan niet zichtbaar en schaadt geen enkel deel van de rivier.”
Ook in Noorwegen wordt hard aan de technologie gewerkt. Vorige maand werd daar de eerste demonstratiecentrale geopend, die goed werkt volgens Sigfusson.

Getijden

IJsland denkt ook aan stroom uit getijdenenergie. Volgens onderzoeker Bjarni M. Jonsson zijn de getijden in de fjorden goed voor 75 tot 80 megawatt. Er zijn nog meer lokale voordelen. Om de installatie te verbinden met de turbines op nabijgelegen fjorden, zouden twee bruggen gebouwd moeten worden. Die bruggen zaten al in de pijpleiding van de IJslandse wegenwerken, dus de twee projecten kunnen gecombineerd worden.
Meer naar het zuiden werkt het bedrijf Ocean Energy (OE) aan een eigen versie van de getijdenenergie. Het bedrijf wil de turbines onder de zee bouwen om stroom op te wekken met de stroming die door de getijden ontstaat. Het bedrijf denkt aanvankelijk aan 650 gigawattuur per jaar.
OE hoopt een turbine te kunnen gebruiken die in IJsland zelf ontwikkeld wordt in een voormalige Amerikaanse luchtmachtbasis. “De turbine is een nieuwe uitvinding, die in tegenstelling tot andere getijdenturbines niet gebaseerd is op een windmolen”, zegt directeur Valdimar Ossurarson. “De turbine heeft een groot oppervlak en is daarvoor beter geschikt voor gebruik in tragere stroming. Als de testresultaten goed zijn, is onze turbine de eerste getijdenturbine buiten de kust. Ze zal volledig onder water werken en dus geen gevolgen hebben voor het milieu.” Ossurarson gelooft rotsvast in de mogelijkheden van de IJslandse kust. “Er ligt een enorme hoeveelheid energie te wachten voor de kust van IJsland. Dat is waar de echte rijkdommen van het land te vinden zijn.”