Historische momenten in Colombia

Het Colombiaanse leger slaagde erin Ingrid Betancourt, drie Amerikanen en elf andere gijzelaars te bevrijden na maandenlange voorbereidingen en infiltratie. De infiltratie van de FARC verandert de machtsverhoudingen tussen beide partijen drastisch. Tot nu toe kon de guerrilla door de gijzeling van Ingrid Betancourt en drie Amerikanen rekenen op een voortdurende aandacht van de internationale media. Tegelijkertijd boden de buitenlanders bescherming tegen een militaire invasie.

Pasmunt

De gijzelaars die zijn gered, maakten deel uit van een groep van 40 gijzelaars die de FARC jarenlang naar voren schoof als pasmunt voor 500 gevangen guerrillero’s. Die vraag lijkt in het huidige klimaat, zonder charismatische buitenlandse gijzelaars in handen, niet langer realistisch. Het is Uribe die nu met een nieuw voorstel komt: ‘Wij nodigen de FARC uit het vredesproces concreet te maken, te beginnen met de vrijlating van alle gijzelaars die zij nog in hun macht hebben.’
Het pleidooi voor onvoorwaardelijke vrijlating vindt internationale weerklank. Naast Ban Ki-Moon, secretaris-generaal van de VN, en Javier Solana, Hoog Vertegenwoordiger van het Gemeenschappelijk Buitenland- en Veiligheidsbeleid van de EU, spraken ook de Amerikaanse presidentskandidaten John McCain en Barack Obama zich uit voor de vrijlating van de ruim 700 resterende gijzelaars.

Tegenslagen

De tegenslagen voor de FARC volgen elkaar snel op. Op 26 maart overleed de historische leider van de Colombiaanse rebellenbeweging, Manuel Marullanda. De 62-jarige Alfonso Cano volgde Manuel Marullanda op. Op 1 maart stierf de nummer twee van de FARC, Raul Reyes, in een actie van het Colombiaanse leger op Ecuadoraans grondgebied.
Op 6 maart werd een ander lid van het FARC-bestuur, ‘Iván Ríos’ vermoord door een van zijn lijfwachten, die hem de hand afsneed om bij de Colombiaanse regering zijn beloning in ontvangst te nemen. Op 20 mei ten slotte gaf FARC-commandante ‘Katrina’ (Nelly Avila Moreno) zich over aan de Colombiaanse politie, in ruil voor amnestie.

Opluchting

‘Ik dank het leger van mijn vaderland Colombia. De reddingsoperatie verliep smetteloos’, verklaarde een opgeluchte Betancourt op de luchthaven in Bogotá. Betancourt, geboren in 1961, Française en Colombiaanse van nationaliteit, was eerst gedeputeerde en daarna lid van de Senaat in Colombia, waar ze streed tegen de corruptie en de drugsbaronnen. Ze werd op 23 februari 2002 door de FARC (de Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia) ontvoerd toen ze kandidaat was voor de presidentsverkiezingen.
Sinds de zomer van 2003 vernam haar familie niets meer van haar, in 2007 verscheen een video en mocht ze onverwacht een brief schrijven aan haar moeder, familie en kinderen. ‘Mamita, ik ben moe, het lijden moe. Ik ben sterk geweest, dat heb ik althans geprobeerd. Deze bijna zes jaar van gevangenschap hebben me aangetoond dat ik niet zo taai en ook niet zo moedig, intelligent en sterk ben als ik dacht. Ik heb heel wat strijden gestreden, ik heb verschillende ontsnappingspogingen gedaan, ik heb geprobeerd niet de hoop te verliezen en het hoofd boven water te houden. Maar momenteel voel ik me verslagen, mamita’, schreef Betancourt in de brief die in mei in MO* verscheen.
In april schreef Alma De Walsche al in een opinie: ‘Niet dat de Farc nog enige legitimiteit bezit. De terreur van deze rebellengroep en de honderden gijzelaars die ze in hun bezit hebben, hebben elk greintje sympathie voor een maatschappelijk project van sociale rechtvaardigheid, dat er in een ver verleden was, teniet gedaan. En de manier waarop ze volharden in hun voortbestaan is een immense hypotheek voor de Colombiaanse civiele samenleving en een hinderpaal voor elk nieuw maatschappelijk project.’ Met de bevrijding van de meest bekende gijzelaars lijkt nu definitief de verbrokkeling van de FARC ingezet.