Heropbouw bedreigt uniek natuurreservaat in Atjeh

Het Indonesische ministerie van Bosbouw schat dat er 8,5 miljoen kubieke meter hout nodig is om alle dakloze inwoners van Atjeh te helpen. Talloze steden en dorpen aan de kust van de provincie werden verwoest door de vloedgolven van 26 december. Volgens het ministerie van Milieu wil de regering in Jakarta een deel van het benodigde hout halen uit Gunung Leuser. Dat reservaat omvat onder meer 850.000 hectaren tropisch regenwoud en is door de Unesco erkend als werelderfgoed.

Het argument van de regering is dat Guning Leuser nu eenmaal in Atjeh ligt, en dat we het dus moeten gebruiken, zegt Henri Bastaman, een adviseur van het ministerie van Milieu. Maar voor ons is dat geen oplossing. Zoveel hout weghalen zou de streek compleet verwoesten.

Ook de Indonesische minister van Milieu, Rachmat Witoelar, heeft het voornemen al verworpen. Volgens hem kan de massale houtkap nieuwe rampen als overstromingen en modderlawines veroorzaken. Witoelar lanceerde een oproep aan andere landen om hout te schenken voor de heropbouw van Atjeh. Zweden heeft al toegezegd. Bastaman vindt dat Indonesië ook hout kan invoeren met het geld dat het voor de heropbouw krijgt.

Gunung Leuser is één van de laatste plaatsen in Indonesië waar tijgers, orang-oetans, neushoorns en olifanten leven. Het hele ecosysteem van Gunung Leuser beslaat 2.6 miljoen hectare. Biologen noemen het gebied het volledigste natuurlijke laboratorium op aarde. Het reservaat bestaat uit stranden, moerassen, aangetast laaglandregenwoud, uitgestrekte en ongerepte bergwouden en geïsoleerde bergweiden.

Het reservaat was al vóór de tsunami bedreigd. Volgens het Indonesisch Forum voor het Milieu, een niet-gouvernementele milieuorganisatie, kampt één vijfde van het reservaat nu al onder illegale houtkap. De toekomst van het reservaat ziet er nog zwarter uit. Doorheen Atjeh wordt immers een netwerk van wegen aangelegd die de oostkust en de westkust van de provincie met elkaar moeten verbinden en de economie aan de westkust stimuleren. De hoofdweg van het Ladia Galaskaproject voert ongeveer 100 kilometer door beschermde bossen, waaronder ook delen van het ecosysteem van Leuser. Dat maakt het illegale houthakkers nog veel makkelijker.

Ongeveer tien procent van de resterende tropische bossen ligt in Indonesië. Maar nergens ter wereld gaat de ontbossing sneller: per jaar gaat in Indonesië ongeveer drie miljoen hectaren bos voor de bijl. Een groot deel van dat hout wordt illegaal gekzapt. De politie, het leger en ambtenaren kijken meestal de andere kant op. Volgens Forest Watch Indonesia verbruikte de Indonesische houtverwerkende nijverheid vorig jaar 60 tot 80 miljoen kubieke meter onbewerkt hout. Daarvan kwam amper 12 miljoen kubieke meter van plantages of uit legale houtkap.

Togu Manurung, een medewerker van Forest Watch Indonesia, is er zeker van dat een deel van het hout dat nu wordt aangevoerd voor de heropbouw van Atjeh, ook illegaal gekapt is in beschermde gebieden. Hij vindt dat de overheid daarvoor moet uitkomen. Manurung geeft toe dat sommige inwoners van Atheh goed weten dat er iets verkeerd is met het hout dat ze gebruiken, maar dat ze zich daar niet s van aantrekken. Ze hebben geen andere keuze, oordeelt Manurung. Volgens hem is het aan de overheid om op te treden. Door het gebruik van fout hout door de vingers te zien, moedigt ze de illegale houthakkers aan. (PDL/ADR)