Haïtiaanse witte mars tegen ontvoeringen

Na twee jaar van relatieve kalmte werden vorige maand in Haïti dertig mensen ontvoerd. Het laatste slachtoffer was een dertienjarig meisje, dat vermoord werd. Ontvoerde kinderen maken 15 procent van de slachtoffers uit en worden wel vaker vermoord, ook al betalen de ouders een losgeld.
De vreedzame betoging van woensdag werd georganiseerd door 113 burgerorganisaties, waaronder katholieke en protestantse gemeenschappen, de Voodoo-kerk, universiteiten, ngo’s en de Kamer van Koophandel. De deelnemers was gevraagd om enkel wit en zwart te dragen. Tijdens de betoging scandeerden ze “Nou bouke” (we hebben er genoeg van). Hun aantal groeide gestaag op weg naar het Justitiepaleis. De weinige politieagenten die aanwezig waren, hielden zich vooral bezig met het verkeer. Daar aangekomen scandeerden ze “Als de rechters de kidnappers niet zijn, dan moeten ze ze naar de gevangenis sturen”.
Er circuleren verschillende theorieën over de daders van de ontvoeringen. Volgens veel Haïtianen zijn de daders familieleden van de slachtoffers. Armere familieleden zouden hun rijkere verwanten als doelwit nemen als die hen niet willen helpen. Anderen zien er vooral de hand van de georganiseerde misdaad in of wijzen met een beschuldigende vinger naar Haïtianen die door de Verenigde Staten teruggestuurd zijn nadat ze daar een veroordeling hebben opgelopen.

Armoede

De golf van ontvoeringen komt bovenop de economische ellende waar Haïti al jaren onder gebukt gaat. Ongeveer 80 procent van de Haïtiaanse bevolking leeft momenteel van minder dan twee dollar per dag, waarvan het grootste deel bestemd is voor voeding. In februari kreeg Port-au-Prince al te maken met rellen over de prijs van rijst, het belangrijkste voedingsmiddel in Haïti.
Ondanks de stijgende voedselprijzen denkt het Congres er aan om, onder druk van de zakenwereld, het minimumloon zo goed als te halveren naar 78 gourdes (zo’n achttien euro) per dag. Busvervoer kost al snel tien gourdes enkele rit, een liter water meer dan zeven gourdes.
Sinds de protesten heeft Haïti wat internationale hulp gekregen om het de ergste crisis tijdelijk te verzachten, maar een oplossing op lagere termijn vergt volgens deskundigen grote investeringen in de zieltogende landbouwsector.
Op de vraag wat de regering zou moeten doen, antwoordde congreslid Robert Monde dat hij en andere congresleden wetsvoorstellen zouden indienen om de grondwettelijke macht van de president uit te breiden en de doodstraf in te voeren voor kidnappers. “De doodstraf is momenteel niet toegelaten door de grondwet, en Haïti heeft er historisch geen ervaring mee. Maar dit is een buitengewone misdaad en we willen er een einde aan stellen.”
Monde denkt niet dat de misdaadgolf toegeschreven kan worden aan Haïtiaanse misdadigers die teruggestuurd worden uit de Verenigde Staten. “Nee, de mensen die terugkeren zijn kleine diefjes en drugdealers. Hier hebben we te maken met een goed georganiseerde bende.”