Frankrijk krijgt het warm

Onze zuiderburen kunnen onder meer snikhete zomers verwachten, droogte, wegspoelende stranden en de erosie van goede landbouwgrond. Dat staat in ‘Un climat à la dérive, comment s’adapter?’ (‘Klimaat op drift - hoe kunnen we ons aanpassen?’), een studie die het Franse Observatorium voor het Effect van de Opwarming van de Aarde (ONERC) eind juni overmaakte aan de Franse regering. De landbouw en het toerisme krijgen het moeilijk en ook de volksgezondheid gaat achteruit.

Als de Onerc gelijk heeft, ziet de toekomst voor Frankrijk er zwarter uit dan in het worst case-scenario van het Intergovernmental Panel for Climate Change (IPCC), een gezaghebbende expertengroep van de Verenigde Naties. Die denken dat de gemiddelde temperatuur op aarde de komende honderd jaar in het slechtste geval met 6 procent zal toenemen.

Het Franse horrorcijfer van negen graden extra is gebaseerd op vergelijking van de temperatuursstijgingen in Frankrijk en in de wereld. Sinds 1950 is de gemiddelde temperatuur op aarde met 0,6 graden gestegen, maar in Frankrijk met 1 graad, zegt de voorzitter van de ONERC, Paul Vergès. Dat zou te wijten zijn aan de veranderingen van de zeestromingen die zich voor de Franse kusten voordoen.

Die kusten worden ook opvallend aangevreten. Een vijfde van de Franse kust heeft nu al af te rekenen met zorgwekkende erosie. Het ergst getroffen is het zuiden van de Atlantische kust. Zowat de helft van de stranden wordt kleiner, en daaronder de zandvlaktes van bekende badplaatsen als Cap Breton, Cap Ferret, Soulac sur Mer en Biscarrosse. In 2003 stelden onderzoekers van de universiteit van Bordeaux al vast dat de stranden van Biscarrosse tussen 1957 en 2002 ongeveer 60 meter waren kwijtgespeeld. De erosie zou veroorzaakt worden door krachtigere getijden en veranderende stromingen, gevolgen van de stijging van de zeespiegel en hogere watertemperaturen.

Frankrijk bouwt kunstmatige riffen om het geweld van de getijden in te tomen en de stranden te sparen. Maar de wetenschappers zijn sceptisch. Het is als een paar bomen in de woestijn planten, zegt Denis Lacroix van Ifremer, een Franse instelling voor onderzoek van de zee. Je kunt er plaatselijk de erosie mee stoppen, maar het is moeilijker de effecten op grotere schaal en alle neveneffecten in te dijken.

Natuurbeschermers slaan alarm. Volgens Christophe Aubel, de directeur van de milieubeweging France Nature Environnement, doen de stijgende watertemperaturen nu al sommige vissoorten uitsterven. Op het land verdwijnt de habitat van veel andere dieren. Ook de Fransen zelf kunnen het benauwd krijgen. De hete zomer van 2003 betekende voor meer dan 15.000 mensen een voortijdig einde. Dergelijke zomers komen in de toekomst waarschijnlijk nog veel meer voor.

België en Nederland krijgen binnen een vijftigtal jaar vermoedelijk de zomers die het zuiden van Frankrijk nu kent. Dat geldt wel vooral voor de temperaturen - of het even zonnig wordt, is nog de vraag. Klimatologen verwachten meer regen, maar dan vooral in de winter. (PD/MM)