Doha-ronde wordt straatje zonder einde

De 148 WHO-leden buigen zich in de Doha-ronde over een verdere vrijmaking van de wereldhandel. In theorie besteden ze daarbij vooral aandacht aan de belangen van de ontwikkelingslanden. De ronde werd in november 2001 in Qatar opgestart, maar sleept zich voort van mislukking tot mislukking. In 2003 werden de onderhandelingen op de ministertop van Cancún zelfs helemaal afgebroken als gevolg van onoverbrugbare tegenstellingen tussen rijke landen en ontwikkelingslanden. In de zomer van vorig jaar werden de WHO-leden het eens over een schema om de onderhandelingen toch voort te zetten, maar sindsdien werd er weer helemaal geen vooruitgang meer geboekt.

Dat de onderhandelaars ook de deadline van eind juli niet zouden halen, was al weken duidelijk. De WHO-lidstaten wilden het alleen eens raken over de grote lijnen van de gesprekken die vanaf september moeten leiden tot een akkoord dat in december in Hongkong kan worden afgerond. Maar ook dat was te veel gevraagd.

De Algemene Raad van de WHO vergadert vandaag (woensdag) en vrijdag in een laatste poging om toch nog een minimale vooruitgang te boeken. De WHO gelooft officieel nog altijd tegen december een akkoord rond te kunnen hebben.

Opnieuw blijkt de handel in landbouwproducten het grootste struikelblok. De ontwikkelingslanden willen dat Japan, de VS en de EU hun markten verder openen voor de invoer van landbouwproducten uit arme landen, en dat ze handelsverstorende subsidies afbouwen. Dat blijkt nog altijd onaanvaardbaar voor de rijke landen. Onderhandelaars die zich bezig houden met de verder afbouw van de invoertarieven voor nijverheidsgoederen, geven toe dat alles afhangt van de landbouw. Er zijn extreem moeilijke politieke beslissingen nodig om de tegenstellingen in die discussies weg te werken, gelooft een onderhandelaar. Na het reces van augustus staat de WHO volgens hem voor heel moeilijke maanden.

Niet-gouvernementele organisaties die de Doha-ronde volgen, zien het nog zwarter in. De onderhandelaars hebben de zaken niet meer onder controle, stelt Aftab Alam van de Britse hulporganisatie ActionAid. Volgens hem is de oorspronkelijke doelstelling ook helemaal uit het oog verloren. Rijke landen zetten arme landen onder druk om een akkoord te ondertekenen dat hun armoede niet zal verminderen maar juist zal opdrijven, oordeelt Alam. Hij vindt dat de onderhandelingen daarom zouden moeten worden afgebroken.

Celine Charveriat van Oxfam Internationaal, een andere grote ngo, merkt een groeiend pessimisme in het Doha-proces. “We kunnen nu al zeggen dat de ronde een mislukking is voor de ontwikkeling van de arme landen.” (PD/MM)