Afrika wil hulp, rijke landen willen eerst hervormingen zien

We hopen dat de G8-landen ons zodanig willen steunen dat het mogelijk wordt om de millenniumdoelstellingen van de Verenigde Naties te halen, zegt Wiseman Nkuhlu, hoofdbestuurder van New Partnership for African Development (NEPAD). De belangrijkste van die acht doelstellingen is de halvering van de extreme armoede in de wereld tegen 2015. Afrikaanse leiders vragen om een verdubbeling van de ontwikkelingshulp binnen drie jaar en meer structurele steun voor het vredes- en veiligheidsprogramma van de Afrikaanse Unie (AU).

De G8-landen hebben in 2001 besloten NEPAD te steunen omdat de organisatie zich richt op hervormingen en niet op het binnenhalen van meer ontwikkelingshulp, zei Uschi Eid, persoonlijk afgevaardigde van de Duitse bondskanselier Gerhard Schröder tijdens een recente paneldiscussie in Berlijn. Als de basis van het contract veranderd is, dan moeten wij daarover ingelicht worden.

Volgens Eid zijn er twee ‘scholen’ binnen de G8-landen (Groot-Brittannië, Canada, Frankrijk, Duitsland, Italië, Japan, Rusland en de Verenigde Staten). Sommige landen geloven in een ‘big push’ door de ontwikkelingshulp te verdubbelen, maar Duitsland wil eerst hervormingen voordat extra geld beschikbaar wordt gesteld.

Duitsland wil vooral een grotere verantwoordelijkheid van de Afrikaanse landen als het gaat om het bevorderen van vrede en veiligheid in de regio, steun voor de private sector en meer samenwerking op het gebied van waterbeheer. Voor die doelen werd 2,5 miljard euro beschikbaar gesteld sinds 2003.

Sommige critici beweren dat Afrikaanse landen nauwelijks in staat zijn een hoger ontwikkelingsbudget goed te besteden. Nkuhlu is het daar echter niet mee eens. Een groot aantal landen in Afrika ontwikkelt zich in snel tempo en zij verkeren in een goede uitgangspositie voor meer hulp. Een verhoging van het ontwikkelingsbudget betekent niet dat de NEPAD-agenda verandert, benadrukt hij, en het zou landen die achterlopen aanmoedigen om een inhaalbeweging in te zetten. Volgens Hans-Joachim Preuß van ontwikkelingsorganisatie Welthungerhilfe kan extra geld zelfs in door oorlog verscheurde landen goed besteed worden, als het via niet-gouvernementele organisaties wordt ingezet.

NEPAD heeft een mechanisme waaronder landen inspectie moeten toestaan door expertts uit de buurlanden, om te controleren of ze zich houden aan de regels voor goed bestuur. Dat mechanisme krijgt voor 2,4 miljoen euro steun uit Duitsland. Maar Eid wijst erop dat de Afrikaanse leiders zich niet duidelijk hebben uitgesproken tegen de mensenrechtenschendingen in Zimbabwe en in de regio Darfur in Sudan. Preuß noemt het deerniswekkend dat de NEPAD-landen niets hebben ondernomen rond de mistoestanden in die twee landen. Ze moeten laten zien dat het controlemechanisme meer waard is dan het papier waarop het beschreven is, aldus Preuß.

De G8-landen komen van 6 tot 8 juli bijeen in het Schotse Gleneagles. De Britse premier Tony Blair, gastheer van de top, heeft de ontwikkeling van Afrika en de klimaatverandering hoog op de agenda staan. Naast kwijtschelding van de schulden en extra fondsen voor ontwikkeling, hopen ngo’s en Afrikaanse landen dat ook vooruitgang wordt geboekt als het gaat om de afschaffing van de landbouwsubsidies in de rijke landen. (JS/PD)