De indrukwekkende metamorfose van Medellín

Vandaag kan je er een modern uitgeruste metro vinden, met een metrokabelbaan tot diep in de (nog steeds armere) buitenwijken gaan en elektrische deelfietsen van het stadsfietsprogramma ENCICLA ontlenen. Deelfietsen die vooral ook door personen uit de lagere economische klassen worden gebruikt.

De motor voor deze verandering kwam grotendeels vanuit de samenleving zelf, als reactie op het jarenlange geweld. Met burgemeester Sergio Fajardo (2003-2007) en later Alonso Salazar (2007-2011) werd er ingezet op structurele verandering vanuit een integrale visie op stadsontwikkeling.

Problemen als geweld en drugs werden niet gezien als een eenzijdig veiligheidsprobleem en bestreden door bijvoorbeeld meer politie in te zetten.

Problemen als geweld en drugs werden niet gezien als een eenzijdig veiligheidsprobleem en bestreden door bijvoorbeeld meer politie in te zetten. Ze werden gezien als symptomen van dieperliggende en complexere problemen, die bij de wortels moesten worden aangepakt: de strijd tegen armoede en sociale ongelijkheid, het terugdringen van de werkloosheid, het werken aan de sociale cohesie en leefbaarheid in alle wijken van de stad.

En niet onbelangrijk: de paísas (zo worden de inwoners van Medellín en omstreken genoemd) weer trots maken op hun stad.

Zo werd er zowel met publieke als met private middelen geïnvesteerd in groene stadsruimte, mobiliteit, toegankelijke architectuur en cultuur voor jong en oud. Armere, hoger gelegen buitenwijken werden via metrokabels verbonden met de noord-zuidmetrolijn en er werd volop gewerkt aan sociale inclusie. Want het stadscentrum, waar de meeste scholen zijn en werkgelegenheid te vinden is, wordt op die manier toegankelijker voor mensen in meer kwetsbare situaties.

Belangrijkste hefboom: onderwijs

Maar de belangrijkste pijler van het beleid is onderwijs, als belangrijkste hefboom voor verandering. Geheel toepasselijk kreeg Medellín de slogan ‘la más educada’ of ‘de best opgeleide’ met zich mee.

Er werden impulsen gegeven voor de bouw van scholen, bibliotheken, culturele centra en dat in de meest povere en gewelddadige buurten van Medellín.

Op 14 plaatsen in de stad kregen oude waterreservoirs een nieuwe creatieve invulling, na inspraak en participatierondes met de buurtbewoners. Deze nieuwe gebouwen zijn bovendien architecturale pareltjes. Of met andere woorden: mensen in de meest kwetsbare situaties beschikken over de mooiste en meest kwalitatieve leeromgevingen om zich te ontwikkelen.

Bibliotheken en scholen worden op die manier symbolen voor (even)waardigheid. En doordat de lokale gemeenschap betrokken wordt in de projecten, krijgt ze ook eigenaarschap over haar eigen buurt.

Ruta N

Vandaag is Medellín een referentie voor Latijns-Amerika. 3 jaar geleden werd de stad verkozen als meest innovatieve stad ter wereld, een competitie georganiseerd door de non-profit organisatie Urban Land Institute.

De aanwezige bedrijven richten zich vooral op lokale maatschappelijke problemen en uitdagingen in Colombia.

Onder de naam ‘Ruta N’ werd er een imposante bedrijfsincubator geopend voor start-ups. Er worden beurzen verstrekt, leningen aan startups gegeven en men biedt betaalbare bedrijfsruimte aan startende ondernemingen.

De aanwezige bedrijven richten zich vooral op lokale maatschappelijke problemen en uitdagingen in Colombia zoals tropische ziektes, openbaar vervoer en betrouwbare en duurzame opwekking van elektriciteit of 3D-printing voor medische doeleinden.