Mooov blogt: “La Caja Vacía”, over de verwarring en duisternis van dementie

Met haar innemende debuut The Amazing Catfish, openingsfilm van MOOOV 2013, veroverde Claudia Sainte-Luce een mooi plekje in het kamp van beloftevolle nieuwe regisseurs. Terwijl Catfish al leunde op persoonlijke ervaringen, heeft de Mexicaanse cineaste de autobiografische volumeknop nog dubbel zo hoog gedraaid voor La caja vacía (The Empty Box). 

  • La caja vacía (Claudia Sainte-Luce, 2016)

Het hoofdpersonage mag dan Jazmín heten en niet Claudia (zoals in haar debuut), ditmaal is het de regisseuse die eigenhandig een jongere versie van zichzelf vertolkt. Over het dragen van zowel de acteurs- als regisseurshoed bekende Sainte-Luce lachend dat het niet goed is voor de hersenen, en dat het hele productieproces erg verwarrend was – een verwarring die, niet onopzettelijk, als een rode draad doorheen de film loopt.

Wanneer Jazmíns afwezige Haïtiaanse vader Toussaint (Jimmy Jean-Louis) gediagnosticeerd wordt met de vasculaire variant van dementie, die niet alleen de hersenen aantast maar ook de spieren verzwakt, ziet de jonge vrouw zich gedwongen de aftakelende man in huis te nemen. Trots en kritiek maken langzaam en onsentimenteel plaats voor een wederzijdse aanvaarding van de omstandigheden.

Naarmate Toussaints dementie vordert worden lange, statische shots van de twee in een donker appartement afgewisseld met meer en meer flashbacks uit het bewogen leven van de man. Toussaint als charmante autoverkoper in New York die Jazmíns moeder versiert; Toussaint als illegaal immigrant die zich verschuilt terwijl zijn reisgenoten dood achterblijven op een pier; Toussaint die als kind op reis niets liever wil dan op de foto gaan met zijn moeder. Ongeacht plaats, ongeacht leeftijd, blijft Toussaint er in deze flitsen uit het verleden steeds uitzien als zijn huidige grijze zelf. Als een soort L’Année dernière à Marienbad (Alain Resnais, 1961) light, rijgt La caja vacía de bevreemdende flashbacks aan elkaar.

Misschien nog meer dan van Sainte-Luce’s belevenis van de gebeurtenissen is het publiek getuige van haar vaders ervaring zoals de cineaste deze zich inbeeldt. Spelend met flashbacks en één zeer letterlijk uitgewerkte metafoor katapulteert zij het publiek in elke richting die de dementie hem uitslingert. Wat Sainte-Luce ziet als het moment waarop haar vader toegeeft aan de ziekte wordt vertaald naar het scherm als een letterlijke aardbeving. Om het weliswaar mooi uitgekiende tableau-shot dat volgt te begrijpen, moet het publiek van haar kant al erg in harmonie zijn met de onuitgesproken associaties van de experimentele regisseuse. Als kunst het leven imiteert – een truïsme dat Sainte-Luce duidelijk nauw aan het hart ligt – imiteren haar vormelijke keuzes in dit geval ook deels de verwarring en de duisternis waarin dementie haar slachtoffers plonst.

Deels – want naast de grijs gefilterde uren in het te krappe appartement zijn er ook goede dagen. Er is de diner in het bruisende Mexico City waar Jazmín werkt, vol verzadigde kleuren; de jonge Argentijn die zich een weg zoekt naar Jazmíns hart; en een aantal verrassend droge humoristische noten. Lichte Alain Resnais echo’s terzijde is La caja vacía een beheerst intieme, intens persoonlijke kroniek van een vader-dochterrelatie – een gefragmenteerde dagboekvertelling waarbij het publiek zich beter laat meedrijven op de golven van het verhaal dan te proberen een logische verklaring te vinden voor elk afzonderlijk shot.

Nana Van de Poel

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

  • Films met zicht op de wereld

    Een team van vijf jonge recensenten volgt de gebeurtenissen op het Filmfestival MOOOV en zal op deze pagina’s interviews met regisseurs en recensies publiceren van de acht competitiefilm

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.