Senegal wordt wakker met hoop

De panafrikanistische tandem Diomaye-Sonko wint de presidentsverkiezingen in Senegal. Officieel zal dit pas binnen enkele dagen bevestigd worden. Maar Diomaye viert zijn 44ste verjaardag vandaag alvast met het presidentschap, een cadeau om u tegen te zeggen.

Het is een unicum in de Senegalese geschiedenis. Het is nog wachten tot de officiële bevestiging, maar de tendens is overduidelijk. Diomaye is in de eerste ronde van de presidentsverkiezingen verkozen met 56% tegenover van de stemmen. Zijn voornaamste tegenstander en eerste opvolger was Amadou Ba die 32% behaalde.

Voor wie in Senegal woont en de recente gebeurtenissen goed analyseerde, komt dit niet als een verrassing. Het martelaarschap dat de uittredende president Macky Sall quasi in de schoot van Diomaye en Sonko wierp, heeft ontegensprekelijk bijgedragen aan deze overwinning. Daarbovenop zijn de ingrediënten ‘integriteit’, ‘sereniteit’ en het vlekkeloze parcours van een inspecteur ‘impot et domain’ een succesvolle cocktail gebleken.

Het was een laatste stuiptrekking voor de stekker van deze zittende macht definitief uit het stopcontact werd getrokken.

Zondagmiddag, op de verkiezingsdag, circuleerden op sociale media de eerste berichten dat duizenden mensen hun stembureau niet vonden. Er werd duidelijk geknoeid met waar nog mee te knoeien viel. Maar het was een laatste stuiptrekking voor de stekker van deze zittende macht definitief uit het stopcontact werd getrokken.

Uiteindelijk kon iedereen zijn stem uitbrengen en verliepen de verkiezingen sereen. In quasi alle stembureaus won Bassirou Diomaye Faye met een overtuigende meerderheid. Rond 19 uur kregen we het bericht dat hij zelfs in het stembureau van Amadou Ba had gewonnen.

Ook de stem van de diasporagemeenschap, die voor ongeveer 3% meetelt, is unaniem: Diomaye for president. En zo geschiedde.

Alexander de Croo beschreef in zijn boek Waarom het beste nog moet komen de drie verhaallijnen waar nationalisten zich altijd van bedienen en waarom dit niet tot vooruitgang zal leiden. Dat zijn respectievelijk: 1) wij zijn historisch tekort gedaan, 2) wij zijn harde werkers tewijl luieriken van onze zuurverdiende centen profiteren en 3) elk probleem is de schuld van een ander. Een aantrekkelijk narratief en vandaag toepasbaar op veel nationalistische retoriek.

Toch slaagde Sonko er met zijn retoriek én partijprogramma in om deze verhaallijnen te overstijgen. Hij steekt de hand vooral eerst in eigen boezem en duidt op de ongelijkwaardige partnerschappen met buitenlandse bedrijven.

In zijn boek Solutions — 2019 schreef hij dat de werkethiek van de Senegalezen in Senegal te wensen overliet en dat er op dat vlak heel wat werk aan de winkel is. Een statement om u tegen te zeggen.

Het partijprogramma van Diomaye en Sonko is aantrekkelijk geschreven. Hun standpunten zijn hedendaags en eigen aan een natie in ontwikkeling. De bottomline zijn gelijkwaardige partnerschappen met het buitenland en vooral met buitenlandse bedrijven. Meestal bedrijven die hun winst gemakkelijk wisten te maximaliseren door het zeer liberale beleid van uittredend president Macky Sall.

Ze zijn niet tegen buitenlandse bedrijven, maar wel voor een eerlijk fiscaal regime. Er is heel veel werk aan de winkel in de interne keuken, aldus Sonko. De versplinterde overheidsinstituties en de veelheid aan agentschappen die hetzelfde doen, zullen aangepakt worden. De landbouw zal gemoderniseerd moeten worden en de koloniale erfenis van de munteenheid herbekeken.

Senegal wil verandering. Het partijprogramma van Diomaye en Sonko is ijzersterk en hun communicatiestrategie zeer doordacht. Maar de opdracht waarvoor ze staan is loodzwaar. Er is geen geld voor, maar wel de wil. Een intrinsieke motivatie waar de bevolking honger en zin naar heeft.

Het nationalisme, ingekapseld in een panafrikanistisch discours, staat nu aan het begin van zijn eerste legislatuur en de Senegalezen willen bewijzen.

De vraag is of de onervaren nieuwe president Diomaye Faye 17 miljoen mensen zal kunnen leiden en onderhandelen als een echte staatsman. Hij vertegenwoordigt als 44-jarige president in ieder geval het leeuwendeel van de Senegalese bevolking.

In het land heerst nu het algemene het gevoel dat de democratie heeft gewonnen. De meerderheid van Senegal kiest voor een nieuw hoofdstuk in de Senegalese democratische geschiedenis.

The best is yet to come?