Het leven zoals het is, in Nepal's armste regio

Men lijkt wel over elkaar te rollen om hier iets te doen en toegegeven, in Jumla zelf is nog weinig te merken van de schrijnende armoede die in ‘Karnali under stress’ wordt beschreven. Volgens dit doctoraat uit de jaren ’70 zorgde de invoer van westerse medicijnen tot overbevolking, landschaarste en chronische hongersnood. Nu puilt de bazaar uit van zowel lokale als ingevoerde goederen.
Even buiten Jumla is er zelfs een Karnali High School, de enige techische hogeschool in een gebied zo groot als België. Een eerste pas en een vallei verder is de invloied van al deze NGOs nog zichtbaar. Hier heeft me sinds kort electriciteit, betere toegang tot de markt en bovendien goede kookstoven. In België maakt het misschien niet zo veel uit of je nu op gas of electriciteit kookt, maar als je weet dat de dikke rooklaag die vroeger vanaf een meter hoogte het huis vulde aanleiding gaf tot ernstige ziektes en een veel kortere levensduur dan is een goede kookstoof een hele revolutie.
Hoe verder van Jumla hoe meer we van de armoede merken. De enige blanken die we tegenkomen zijn een groep jonge Duitsers van een private bijbeluniversiteit in Duitsland. Willen graag iets doen voor de mensen, weten nog niet goed weten wat. Een jonge twintiger begeleidt een paar studenten in de hoop de roeping in hen wakker te maken.
Als het ergens in Nepal kan gebeuren dan wel hier, zal het idee waarschijnlijk zijn. De 200 gezinnen die tot 1975 aan het Rarameer woonden, verwachten echter meer heil van een goed functionerende en rechtvaardige overheid. Een man die zijn geboorteplaats komt bezoeken vertelt onze gids hoe iedereen zonder compensatie naar het laagland werd gedeporteerd toen Rara Lake een nationaal park werd. Dat is beter voor de wild dieren, zoals de parkwachter ons uitlegt.
Zijn woorden zijn nog niet koud of we horen dat gisteren een jongen door een beer werd aangevallen. Waarom de dieren voorrang hebben op de mensen gaat er hier echt niet in. De geïsoleerde gemeenschap die op deze 3000m hoge hellingen aan overlevinslandbouw deed is de shock van het leven in de hete laaglanden nog altijd niet te boven. De schamele inkomsten die de overheid aan de gemiddeld 100 bezoekers per jaar overhoudt gaan alvast niet naar hen.
Tien jaar burgeroorlog maakte de situatie in deze regio er niet meteen beter op. Vernielde politieposten, opgeblazen hangbruggen en eenmaal onder de boog van maoistenland door de totale armoede. Acht jaar nadat de Maoisten de brug over de Mugu Karnali opbliezen blijft de enige verbinding tussen Noord Mugu en de rest van de wereld een stalen kabel waar je al schommelend op een paar touwen de rivier over moet. Oudere en zieke mensen proberen dit niet eens. Eenmaal in Noord-Mugu gaat het snel achteruit.
In het eerste dorp heeft men nog zonneënergie, maar geen stromend water. In het volgende dorp loopt de meerderheid blootvoets en het derde dorp is een doolhof van strontstraatjes, zonder elektriciteit, stoven, medicijnen en ander eten dan het weinige dat men er zelf kan verbouwen. Hoe lang de dode hond al aan de ingang van het dorp ligt te rotten weet ik niet, maar zo vlak naast de enige waterkraan oogt het niet echt gezond. Zieke mensen zijn er genoeg, de meerderheid van de mensen die we spreken vragen medicijnen.
Sinds de Maoisten hier de plak zwaaien zijn er geen dokters of NGOs meer te zien. Een zieke baby heeft een plastic zak op haar hoofd als ‘muts’. In de winter ligt er hier zo veel sneeuw dat de vrouwen, ouderen en kinderen binnen blijven. De mannen stappen voor de sneeuw komt in 7 dagen meer dan 300km zuidwaarts om in India aan wegen te bouwen of in fabrieken te werken. Van een hele winter keihard werken houdt men nog geen 80euro over. Daarmee moet aanvullend voedsel, kookmateriaal en kleren voor de hele familie gekocht worden bij de terugkeer.
Tot drie keer toe tracht een vrouw ons haar kind mee te geven, in ruil voor wat geld. In één geval verstond het meisje haar moeder en begon ze heel luid te wenen, maar de moeder bleef aandringen, zelfs lachen met onze kwade reactie. Vergeet de romantische inbeelding van een traditionele maatschappij die al eeuwen dezelfde levenswijze heeft en daar gelukkig mee is. Mensen willen ziekenhuizen, schoenen, voldoende eten en als het even kan een brug om tot de markt te stappen en wat licht of een radio zou ook welkom zijn.
Een professor geografie vertelde me ooit een verhaal dat men door luchtfotografie had ontdekt dat sommige boeren in Picardië midden in hun hoge maisvelden wietplantages aangelegd hadden, onzichtbaar vanop het land. In Mugu staat de mais meestal verstopt achter een gordijn van grote wietplanten. Vooral oudere mensen, zowel vrouwen als mannen, rekenen hun afstanden niet in uren maar in aantal gevulde pijpjes. Van Gum Ghadi tot Ruga is het 2 pijpjes. Veel mensen roken ganja tegen de pijn, maar zelfs die tijdelijke voldoening wordt op termijn dodelijk. Mugu kent van alle 75 districten in Nepal de laagste levensverwachting, een magere 34 jaar.