Myanmar blijft op de radar: moeizaam op weg naar uitroeiing van de dwangarbeid

Myanmar sloeg vorig jaar onmiskenbaar de weg in richting democratisering en respect voor de mensenrechten, waaronder de fundamentele arbeidsnormen.  Het leidde tot een van de hoogtepunten op de vorige conferentie: het bezoek van ’s werelds meest bekende dissidente, Nobelprijswinnares Aung San Suu Kyi, die slechts sinds vorig jaar het land mocht verlaten met de mogelijkheid tot terugkeer  (zie foto).  En tot een mildere behandeling: de boycot werd voor een jaar opgeschort en op de nieuwe Arbeidsconferentie zou er geen speciale zitting meer komen vanuit de Commissie voor de Toepassing van de Normen.  Wel wordt het geval-Myanmar hier behandeld in het selectiecomité.  Dat moet ook uitmaken of de boycot en het schrappen van de speciale zitting voor onbepaalde duur worden verlengd.  Gisteren werd de tour d’horizon gedaan in de commissie. Volgende vrijdag worden conclusies genomen.

Opvallend: Myanmar heeft bij de regeringen tegenwoordig toch wel opvallend veel vrienden.   Niet enkel zijn historische vrienden. Maar ook zeer veel nieuwe vrienden.  Want nu Myanmar uit zijn isolement treedt, is het ook een nieuw wingewest in de globalisering.  Als nieuw aantrekkelijk lageloonland. Maar uiteraard ook voor zijn fossiele rijkdommen. 

Luc Cortebeeck is in het selectiecomité woordvoerder van de werknemersgroep.  Om daar samen met de werkgevers en de regeringen de vooruitgang vast te stellen.  En de rol te erkennen die de IAO daarin heeft gespeeld. Zeker ook de commissie voor de toepassing van de normen. Om trots op te zijn, begon Luc Cortebeeck. Vandaag ligt trouwens een actieplan voor om de dwangarbeid tegen 2015 uit te roeien. Syndicaal werk werd opnieuw mogelijk gemaakt, waaruit tal van nieuwe vakbonden ontsproten.  

Maar tegelijk stelde Luc Cortebeeck ook vast dat nog een lange weg is te gaan.  De nieuwe wetgeving stelt dwangarbeid vandaag strafbaar.  Maar de straffen (1 jaar gevangenisstraf maximum) zijn niet  streng genoeg ter ontrading. Vervolging blijft vaak uit. En in de Grondwet zijn trouwens nog altijd uitzonderingen voorzien.  Bovendien schort wat aan de toepassing van de nieuwe regels,  in een aantal regio’s meer dan in andere.  Met vooral nog schendingen door het leger, vooral voor dwangarbeid voor openbare werken of voor de voedselbevoorrading aan het leger, meest in de conflictgebieden met sterke militaire aanwezigheid. Die militaire macht blijft trouwens een precaire factor in het democratiseringsproces. 

Luc Cortebeeck verwees daarbij ook expliciet naar de ingezette privatisering van een deel van de olie-ontginning; een veiling van 18 loten is lopende. De hoge graad van corruptie doet echter het ergste vrezen. Idem voor de landonteigening die op diverse plaatsen bezig is, om plaats te maken voor buitenlandse investeringen. Zonder voldoende tegengewicht dreigen de buitenlandse investeringen ook de schending van fundamentele arbeidsrechten mee te brengen.  Waaronder ook de schending van de vakbondsrechten. 

En dus, stelde Luc Cortebeeck hier, moeten we bijzonder goed de vinger aan de pols houden en permanent druk blijven zetten, zeker ook wat betreft de syndicale vrijheden.   Niet enkel omwille van de interne weerstanden tegen verandering.  Maar net zo goed omwille van het potentiële misbruik van de opheffing van de boycot door buitenlandse investeerders, die wereldwijd permanent op zoek zijn naar spotgoedkoop, onbeschermd werkvolk. 

Chris Serroyen

Hoofd ACV-studiedienst