‘Het patriarchaat beëindigen vereist geld op tafel’

De strijd voor vrouwenrechten in de voorbije vijftig jaar is een verhaal van vooruitgang, maar volgens VN-topman António Guterres staan we nog lichtjaren verwijderd van volledige gelijkheid. Hoog tijd dus om massaal te investeren in vrouwen.

De strijd voor vrouwenrechten in de voorbije vijftig jaar is een verhaal van vooruitgang. Vrouwen en meisjes sloopten barrières, ontmantelden stereotypen en boekten vooruitgang naar een rechtvaardigere en gelijkwaardigere wereld.  Vrouwenrechten werden eindelijk erkend als fundamentele en universele mensenrechten. Wereldwijd zitten nu honderden miljoenen meisjes op de schoolbanken. Inspirerende leiders doorbraken wereldwijd het glazen plafond.

Maar de vooruitgang staat onder druk, en volledige gelijkheid blijft nog lichtjaren verwijderd.

Miljarden vrouwen en meisjes worden geconfronteerd met marginalisatie, onrecht en discriminatie, omdat mannelijke dominantie gedurende millennia onze samenlevingen vormgeeft. De aanhoudende epidemie van gendergerelateerd geweld is een smet op de mensheid. Elk jaar lopen naar schatting meer dan vier miljoen meisjes het risico op vrouwelijke genitale verminking.

Discriminatie tegen vrouwen en meisjes is in veel delen van de wereld nog altijd legaal. Op sommige plaatsen maakt dat het moeilijk voor vrouwen om eigendom te bezitten, terwijl het in andere gevallen mannen toelaat hun vrouwen ongestraft te verkrachten.

Ondertussen worden vrouwen en meisjes het hardst getroffen door wereldwijde crises. Waar er conflicten zijn, klimaatrampen, armoede of honger, lijden vrouwen en meisjes het meest. In elke regio van de wereld lijden meer vrouwen dan mannen honger. In zowel ontwikkelde als ontwikkelingslanden wordt de vooruitgang tegengehouden of zelfs teruggedraaid door een verzet tegen vrouwenrechten, inclusief hun seksuele en reproductieve rechten.

Nieuwe technologieën — die zoveel potentieel hebben om ongelijkheid te ontmantelen– maken de zaken vaak erger. Bijvoorbeeld door ongelijke toegang, algoritmes met ingebouwde vooroordelen, of vrouwenhatend geweld — van deepfakes tot gerichte intimidatie van specifieke vrouwen.

De helft van de mensheid kan niet eeuwen wachten op haar rechten.

Aan het huidige tempo is volledige juridische gelijkheid voor vrouwen nog zo’n 300 jaar verwijderd; net als het einde van kindhuwelijken. Dat tempo is ronduit beledigend. De helft van de mensheid kan niet eeuwen wachten op haar rechten. We hebben nu gelijkheid nodig en moeten sneller vooruitgang boeken. Dat vereist politieke ambitie en investeringen — het thema van de Internationale vrouwendag dit jaar.

We hebben publieke en private investeringen nodig in programma’s om geweld tegen vrouwen te stoppen, waardig werk te waarborgen en de inclusie en leiderschap van vrouwen te stimuleren in digitale technologieën, vredesopbouw, klimaatactie en in alle economische sectoren.

We moeten ook dringend vrouwenrechtenorganisaties ondersteunen die strijden tegen stereotypen, opkomen voor de stem van vrouwen en meisjes en tradities en culturele normen uitdagen. Momenteel ontvangen die organisaties een schamele 0,1% van de internationale ontwikkelingsuitgaven. Dat moet veranderen.

Investeren klinkt misschien ver verwijderd van het dagelijks leven van vrouwen, maar dat is nodig om schoolmeisjes dezelfde kansen te geven als schooljongens. Investeringen zijn nodig om digitaal onderwijs aan te bieden en vaardigheden te ontwikkelen. Investeringen zijn nodig in kinderopvang zodat verzorgers, vooral moeders, betaald buitenshuis kunnen werken. En investeringen zijn nodig om inclusieve gemeenschappen en samenlevingen te bouwen met de volledige deelname van vrouwen en meisjes ongeacht hun achtergrond.

Investeren in gelijkheid is niet alleen juist, maar ook financieel zinvol.

Investeren in gelijkheid is niet alleen juist, maar ook financieel zinvol. Vrouwen ondersteunen om toe te treden tot de formele arbeidsmarkt stimuleert economieën, verhoogt belastinginkomsten en creëert gelijke kansen voor iedereen.

Een gegarandeerde investering in vrouwen en meisjes vereist drie elementen. Ten eerste, een betere beschikbaarheid van betaalbare langetermijnfinanciering voor duurzame ontwikkeling en een aanpak van de schuldencrisis die veel ontwikkelingslanden verstikt. Anders zullen landen simpelweg niet de middelen hebben om te investeren in vrouwen en meisjes.

We moeten onmiddellijk actie ondernemen om landen met ondraaglijke schuldaflossingen ademruimte te geven. Ook moeten we multilaterale ontwikkelingsbanken aanmoedigen om veel meer particuliere financiering aan te bieden tegen betaalbare kosten. Op de lange termijn moeten we het internationale financiële systeem hervormen en beter afstemmen op de behoeften van ontwikkelingslanden.

Ten tweede, moeten landen gelijkheid voor vrouwen en meisjes prioriteit geven — erkennen dat gelijkheid niet alleen een kwestie van rechten is, maar ook de basis vormt voor vreedzame, welvarende samenlevingen. Dat betekent regeringen die actief discriminatie aanpakken, investeren in programma’s ter ondersteuning van vrouwen en meisjes, en hun beleid, budgetten en investeringen afstemmen op hun behoeften.

Ten derde, moeten we het aantal vrouwen in leidinggevende posities vergroten. Vrouwen in machtsposities kunnen helpen om investeringen te stimuleren in beleid en programma’s die inspelen op de realiteit van vrouwen en meisjes. Ik ben bijzonder trots dat sinds het begin van mijn ambtstermijn — en voor het eerst in de geschiedenis — we evenveel vrouwen als mannen hebben in het hoger management van de Verenigde Naties.

Gelijkheid is al te lang uitgesteld. Het patriarchaat beëindigen vereist geld op tafel. Het is tijd om met dat geld over de brug te komen.

António Guterres is secretaris-generaal van de Verenigde Naties. Hij schreef deze opinie naar aanleiding van Internationale Vrouwendag.