VN-rapport: ‘Verkiezingen steeds gevaarlijker voor journalisten’

Volgens een nieuw rapport van VN-organisatie Unesco neemt geweld tegen journalisten tijdens verkiezingsperiodes toe. Opvallend: de geweldplegers zijn steeds vaker ordehandhavers.

Tussen januari 2019 en juni 2022 zijn maar liefst 759 aanvallen tegen reporters gedocumenteerd tijdens verkiezingsevenementen, waarvan vijf met dodelijke afloop.

Het betrof voornamelijk afranselingen en willekeurige arrestaties door politie en veiligheidstroepen. Maar ook incidenten zoals journalisten die gewond raken door niet-dodelijke munitie zoals rubberen kogels of peperkogels worden steeds vaker vastgesteld. De incidenten vonden plaats tijdens 89 verkiezingen in 70 landen en onthullen volgens de VN een verontrustend wereldwijd patroon.

In totaal werden volgens Unesco minstens 88 journalisten tijdens hun werk gedood, los van een electorale context. Dat is een scherpe stijging ten opzichte van voorgaande jaren.

Veiligheidsdiensten zijn verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van het geweld tegen perslui.

Ordehandhaving

Volgens het rapport speelt ordehandhaving een cruciale rol bij het waarborgen van de veiligheid van journalisten tijdens openbare demonstraties en verkiezingen.

Maar nu blijkt dus het tegendeel: veiligheidsdiensten zijn verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van het geweld tegen perslui. Daarbij moet gezegd zijn dat ook demonstranten en deelnemers aan zulke openbare bijeenkomsten vaak journalisten fysiek of verbaal aanvallen.

VN-secretaris-generaal António Guterres sprak in een reactie op deze verontrustende cijfers, zijn dank uit aan de journalisten en mediaprofessionals die hun leven riskeren om de waarheid te brengen en het publiek op de hoogte te houden.

‘Ook het huidige conflict in Israël en de bezette Palestijnse gebieden eist een verschrikkelijke tol van journalisten’, voegde hij eraan toe. 

‘Geen oorlogscorrespondenten’

Verder benadrukte Guterres dat de meerderheid van de omgekomen journalisten geen oorlogscorrespondenten waren. De meesten van hen werkten niet in conflictlanden, maar versloegen gevoelige kwesties zoals corruptie, mensenrechtenschendingen en milieuvervuiling. Hij uitte zijn grote bezorgdheid over de toename van bedreigingen, aanhoudingen en online pesterijen om hen te muilkorven.

Het rapport roept alle VN-lidstaten op om geweld tegen journalisten te voorkomen en daders in alle gevallen strafrechtelijk te vervolgen.