Trans personen in Pakistan worden steeds meer (en dodelijker) geviseerd

De shariarechtbank in Pakistan heeft wetgeving die transgender personen beschermt teruggedraaid. Ook op straat worden steeds meer mensen geviseerd, verkracht en zelfs vermoord. ‘De politie legt het allemaal naast zich neer. Daarin schuilt het grootste gevaar.’

‘De problemen van trans personen beginnen al bij hen thuis, bij hun eigen gezin. Vooral hun vader en broers kijken hen scheef aan en tonen hen geen respect.’ Dat vertelt de twintigjarige Pari Gul, een inwoner van de regio Charsadda in het noorden van Pakistan. Zij is thuis vertrokken toen ze zestien was. Ze moest wegvluchten, waarschuwde haar moeder haar, of haar vader zou haar misschien wel vermoorden.

Het gebrek aan optreden van de politie moedigt geweldplegers alleen maar aan.

‘Ik ben geboren als jongen’, vertelt ze. ‘Sinds ik in Peshawar deel uitmaak van een trans gemeenschap, heb ik een vrouwelijke naam. Dansen is mijn passie. Ik kom vaak op huwelijken en andere feesten om professioneel te dansen.’

Pari Gul is al vaak het slachtoffer geworden van discriminatie en geweld. ‘Ik werk nu vijf jaar als danseres. In die tijd ben ik al meer dan twintig keer in elkaar geslagen. En elke keer kwamen mijn aanvallers er zonder enige straf vanaf.’

Bestolen, verkracht, doodgeschoten

In het noorden van Pakistan, in de provincie Khyber Pakhtunkhwa (KP), zijn trans personen vaak het slachtoffer van agressie. Eind maart nog werd een trans persoon in Peshawar doodgeschoten, toen het derde incident waarbij trans personen geviseerd werden in een week tijd. Hoewel er vaak extreem geweld mee gepaard gaat, worden aanvallen op trans personen niet als zware misdaad gezien.

Volgens Khushi Khan, een trans persoon van dertig, is vooral het gebrek aan bescherming problematisch. ‘Mensen kijken op ons neer. Ze zien ons niet als moslims, omdat we dansen bij ceremonies.’

‘De afgelopen drie maanden hebben we op zijn minst een dozijn klachten ingediend bij de politie. Collega’s zijn bestolen, gemolesteerd of verkracht. En geen van die klachten zijn behandeld.’

Boycot op begrafenissen

Vorige maand hebben imams in de regio beslist dat ze geen begrafenissen meer willen doen voor trans personen. Ze riepen anderen op om begrafenissen die wel nog doorgingen te boycotten.

Sociaal werker Rafiq Shah zegt dat de huizen van trans personen steeds vaker geviseerd worden. Mensen worden gedood, verwond of bestolen, maar de politie doet niets. ‘Agenten zijn stille getuigen. Op regelmatige basis protesteren we tegen deze situatie, maar van verandering is er geen sprake.’

Qamar Naseem staat aan het hoofd van de ngo Blue Veins, een Pakistaanse organisatie die de rechten van trans personen wil vrijwaren en beschermen. Hij is niet te spreken over hoe zijn doelgroep behandeld wordt. ‘Veiligheid is de grootste uitdaging. Sinds 2015 zijn er 84 trans personen vermoord in ons land. Tweeduizend anderen zijn gewelddadig aangepakt, maar niemand is daarvoor berecht.’ Het gebrek aan optreden van de politie moedigt geweldplegers alleen maar aan.

‘De meeste trans personen blijven gewoon thuis’, zegt Naseem. ‘Maar ze lijden zo door een gebrek aan gezondheidszorg, transport, tewerkstelling, en een vast inkomen.’

Wetgeving teruggedraaid

Data over het aantal transgender personen in het land zijn er niet. Dat komt volgens Naseem omdat ook de overheid hen niet serieus neemt. In mei 2023 heeft de shariarechtbank de gemeenschap een serieuze klap toebedeeld. Dan hebben ze de Transgender Persons Act opgeschort, vijf jaar nadat de wet in 2018 in voeging getreden is.

Farzana Jan, voorzitter van de TransAction Alliance, legt uit dat de shariarechtbank personen verbiedt om hun gender te veranderen. Volgens hen spreken bepaalde clausules in de wet de islamitische wetgeving tegen. ‘Zeer teleurstellend’, vindt Jan. Volgens Amnesty International deelt dit verdict een zoveelste klap uit aan een groep mensen die al zwaar geviseerd wordt. ‘De shariarechtbank heeft de wet opgeschort op basis van vooroordelen, niet op basis van empirische data’, klinkt het bij Amnesty International.

Eerder hebben rechtse politieke partijen hun bezorgdheid uitgesproken over de wet als een vorm van ‘promotie voor homoseksualiteit’, wat op zijn beurt tot ‘nieuwe sociale problemen’ zou leiden. Amnesty International benadrukt dat de overheid stappen moet ondernemen om trans personen juist veel meer te beschermen.

Op een persconferentie eerder deze maand hebben organisaties die opkomen voor de rechten van trans personen zich uitgesproken over de recente gebeurtenissen. Volgens Arzoo Bibi is het tijd om samen te streven naar gerechtigheid en gelijkheid. ‘Militante politici vormen geen bedreiging voor ons’, vindt Bibi. ‘Maar wat ons echt bedreigt, is de houding van de politie en bij uitbreiding de hele gemeenschap.’