40 miljoen slaven wereldwijd

Slavernij is gemoderniseerd in Brazilië

© João Zinclar / CPT

Bij de productie van houtskool in Andrequice, in het zuidoosten van Brazilië, werken veel werknemers als slaven.

Brazilië telt meer dan driehonderdduizend slaven, maar die zijn veel minder zichtbaar geworden. De slavernij is gemoderniseerd en valt daardoor minder op, zeggen experts.µ

“Slavenarbeid is niet afgenomen, alleen veranderd en gegroeid en uitgebreid naar sectoren waar men niet eerder aan dacht.” Dat zegt Ivanete da Silva Sousa, een activiste die in het noorden van Brazilië tegen de moderne slavernij strijdt.

Niet alleen op het Braziliaanse platteland neemt slavernij toe, onder meer in veeteelt, houtskool- en suikerproductie, maar ook in de steden, onder meer in de bouw, de textielindustrie en de handel.

Het gaat om dwangarbeid, zware werkdagen, vernederende werkomstandigheden en beperking van bewegingsvrijheid.

Veel arbeiders waren zo goed als gevangenen.

Als een van de oprichters van het Centrum voor de Verdediging van het Leven en de Mensenrechten (CDVDH) zag Sousa in 1996 de slavernij evolueren.

Het centrum ontstond in Açailandia, in het Amazonegebied. Daar werden veel mensen als slaven ingezet om houtskool te produceren voor de lokale ijzer- en staalindustrie. Veel arbeiders waren zo goed als gevangenen.

Overuren

Een nieuw fenomeen zijn de straatverkopers met hangmatten, zegt Sousa. En winkels profiteren van de hervorming van de arbeidswetgeving van 2017 om hun werknemers veel extra uren te laten werken en de wekelijkse rusttijd op te geven.

De gewerkte uren stapelen zich op, maar de verplichte compensatiedagen komen er nooit, zegt Sousa.

De hervorming van 2017 werd verdedigd als een aanpassing van de economie en arbeidsrelaties aan de huidige realiteit. Maar ze biedt ook nieuwe kansen voor de “modernisering” van slavenarbeid. “Het is moeilijker geworden voor mensen om slavenarbeid waar te nemen.”

40 miljoen slaven wereldwijd

Tussen 2003 en 2010 werden in Brazeilië jaarlijks meer dan 3000 werknemers bevrijd.

Volgens het Walk Free Initiative van de Australian Minderoo Foundation zijn er wereldwijd 40 miljoen slachtoffers van slavernij: 24,9 miljoen slachtoffers van dwangarbeid en 15,4 miljoen van gedwongen huwelijken. In Brazilië, een land met 220 miljoen inwoners, gaat het naar schatting om 369.000 mensen.

De overheid trad vooral in de periode 2003-2010 hard op tegen slavernij. Er werden toen elk jaar meer dan 3000 werknemers vrijgelaten, met een record van 6000 in 2007. Sindsdien is dat aantal gestaag gedaald, tot 1050 vorig jaar.
Aanvankelijk richtten reddingsoperaties zich hoofdzakelijk op het platteland, maar sinds 2006 heeft de overheid ook de steden in het vizier, vooral de bouw en textielproductie.

Suikerriet

“Bij de ontdekking van slavenarbeid in nieuwe gebieden en nieuwe bedrijfstakken in Brazilië worden waarschijnlijk bestaande situaties blootgelegd die tot dan toe niemand aan de kaak heeft gesteld of voldoende heeft onderzocht”, zegt Xavier Plassat, van de Comisión Pastoral de la Tierra (CPT), een katholieke organisatie die het probleem sinds 1995 onderzoekt. Zorgvuldige analyse van de gegevens is nodig, anders kunnen ze tot verkeerde conclusies leiden, waarschuwt hij.

De economische recessie in Brazilië, die in 2015 begon, veroorzaakte bijvoorbeeld hoge werkloosheid. Daardoor “daalde de neiging om misbruik te melden”. Werknemers waren bang hun inkomen te verliezen.

Kortere opdrachten

Het aantal reddingsoperaties viel mogelijk ook terug doordat werkgevers hun toevlucht namen tot minder opvallende tactieken. “Ze gingen mensen inhuren voor kortere opdrachten, met telkens weinig mensen, waardoor het risico kleiner wordt.” Het lange vervoer van grote groepen verdween daardoor ook.

De centrale overheid heeft het budget verlaagd van de diensten die slavenarbeid onderzoeken.

In het Amazonegebied wordt aan “chirurgische ontbossing” ontbossing gedaan, kleine operaties op plaatsen waar satellietbeelden niets onthullen.

Door al deze factoren worden steeds minder slaven gevonden, ook al blijven de inspecties op hetzelfde niveau zijn gebleven.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws

Er is nu “inspectie met meer intelligentie” nodig, zegt Plassat, “waarbij de boekhouding van bedrijven wordt onderzocht.” Maar de centrale overheid heeft het budget verlaagd van de diensten die slavenarbeid onderzoeken.

Volgens sdg8, een van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de VN, moet er tegen 2030 een einde komen aan slavernij. Maar volgens Plassat zijn “de regeringen de afgelopen drie jaar de verplichtingen van de sdg’s vergeten.”

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.