China en Rusland groeien al dertig jaar naar elkaar toe

IPS . 24 november 2023

Een ontmoeting in 2017 tussen Russisch president Poetin en de Chinese leider Xi Jinping.

The Russian Presidential Press and Information Office / Wikimedia Commons (CC BY 4.0 DEED)

De samenwerking tussen Rusland en China is de afgelopen dertig jaar gestaag hechter geworden. Politieke toenadering was de motor voor meer militaire en economische samenwerking.

De universiteiten van Exeter en Minho hebben dertig jaar aan relaties tussen de twee landen in kaart gebracht. Ze keken onder meer naar wapenverkopen en militaire oefeningen, handel en politieke overeenkomsten, zoals gelijkaardige posities in de VN.

Dat levert een index op die de toenadering tussen China en Rusland in cijfers giet, en die toont een gestage toename van de samenwerking tussen 1992 en vandaag. Er is geen sprake van een exponentiële groei of pieken, zeggen de onderzoekers. Er zijn ook geen negatieve schokken te zien: de Russische annexatie van de Krim in 2014 bijvoorbeeld had geen effect op de trend.

Politiek

De politieke samenwerking kende al in de jaren na 2000 een vlucht, terwijl de energiehandel pas na 2008 volgde. De militaire samenwerking schommelde het meest: de samenwerking groeide na 1995, maar nam weer af tussen 2008 en 2015, om vervolgens weer toe te nemen.

‘Politieke samenwerking structureert de Chinees-Russische relatie en is de drijvende kracht ervan.’

De economische samenwerking was begin jaren negentig beperkt en daalde zelfs in de tweede helft van het decennium. Maar tussen 2004 en 2015 nam de samenwerking toe, met een duidelijke impuls tussen 2016 en 2019.

‘De bilaterale samenwerking is sinds het begin van de jaren negentig geleidelijk aan versterkt, zonder abrupte veranderingen’, zegt Maria Papageorgiou, politicologe aan de Universiteit van Exeter. ‘Politieke samenwerking structureert de Chinees-Russische relatie en is de drijvende kracht ervan.’

Bezoeken

De frequentie van officiële bezoeken van vertegenwoordigers uit de twee landen illustreert die toenadering: van eerder summier in het begin van de jaren 1990 tot een relatief hoog niveau in 2008, dat sindsdien is aangehouden.

‘Onze studie bevestigt het bestaan van een groeiende, dynamische en veelzijdige samenwerking, van een toenadering begin jaren negentig tot een strategisch partnerschap halverwege de jaren negentig, tot een verdere upgrade met het Vriendschapsverdrag uit 2001 en een alomvattend strategisch partnerschap in de jaren 2010’, besluiten de onderzoekers.

Het onderzoek is verschenen in Europa-Asia Studies.µ