'Klimaatprocessen zullen asbest- en tabakszaken overschaduwen'

Onlangs hielden de openbare aanklagers van de Verenigde Staten hun jaarlijkse bijeenkomst in Vermont. Zeventien van die aanklagers hebben zich aangesloten bij een onderzoek naar de rol van  oliereus ExxonMobil in het financieren van klimaatontkenning. Nochtans was het bedrijf door de eigen wetenschappers al in de jaren zeventig gewaarschuwd voor de gevolgen van de klimaatverandering.

‘Klimaatprocessen verspreiden zich over de hele wereld, van Azië tot de Pacific en in Europa’

Volgens het rapport, van het Climate Justice Programme, is die zaak maar het topje van de ijsberg. Zo is er al een gelijkaardig onderzoek in de Filipijnen, waar de Mensenrechtencommissie verschillende bedrijven onderzoekt voor hun rol in de gevolgen van de klimaatverandering. ‘Naarmate de gevolgen van de klimaatverandering voelbaar worden, zullen we een hoop meer van dergelijke processen zien’, zegt Keely Boom, een Australische advocaat die voor het Climate Justice Programme werkt. ‘Zeker als je kijkt naar de rol die de industrie heeft gespeeld om klimaatactie tegen te houden.’

Klimaatzaak

Het rapport verwijst ook naar de klimaatzaak in Nederland, die al navolging kreeg in België, de VS en Pakistan. ‘Klimaatvervolging zal globaal zijn, en veel grotere schadevergoedingen vragen dan wat we zagen met tabak en asbest’, zegt Boom. ‘Overheden nemen nog altijd niet de nodige stappen om de klimaatverandering onder de 2 graden Celsius te houden – laat staan onder de 1,5 graden zoals afgesproken in Parijs.’

De klimaatzaken zijn erg verschillend: in sommige gevallen een individu tegen een bedrijf (zoals een Peruaanse boer tegen de Duitse energiereus RWE), tussen mensen en regeringen (zoals de Nederlandse klimaatzaak van Urgenda), en tussen het gerecht en bedrijven (zoals de Amerikaanse aanklagers tegen ExxonMobil).

Carbon Majors

‘Klimaatprocessen verspreiden zich over de hele wereld, van Azië tot de Pacific en in Europa’, stelt het rapport. ‘De klagers richten zich met name op de Carbon Majors, de grootste producenten van steenkool, olie en gas, en op de regeringen die de fossiele industrie steunen.

Het aantal zaken zal in de toekomst alleen maar toenemen, stellen de auteurs. ‘De inspanningen van individuen om compensatie te eisen van fossiele bedrijven zullen naar verwachting nog toenemen in de toekomst, en zullen waarschijnlijk internationaal zijn. Tegelijk spannen burgers, onder wie ook kinderen, in toenemende mate processen aan tegen hun overheid, en met succes.’