China muilkorft Hongkongers met nieuwe wet

De Chinese overheid voert in Hongkong de nationale veiligheidswet in, ondanks de proteststemmen van Hongkongers en de internationale gemeenschap. De wet is controversieel omdat ze volgens Hongkongers en mensenrechtenorganisaties een bedreiging vormt voor de vrijheden van de Hongkongers. Daarenboven zou ze wel eens het einde kunnen betekenen van de unieke positie van Hongkong.

Op 28 mei voerde de Chinese overheid in Hongkong een nationale veiligheidswet in, ondanks de terughoudendheid van de Hongkongers en internationale gemeenschap. De aankondiging van de wet deed de straten van Hongkong opnieuw vollopen met demonstranten, steevast voorzien van mondmaskers. Een beeld dat daar niet nieuw is.

Al in de zomer van 2019, toen er van het coronavirus nog geen sprake was, droegen protesterende Hongkongers maskers om zich te beschermen tegen traangas en gezichtsherkenning. Bescherming die de Hongkongers meer dan ooit nodig hebben, nu hun angst om deel uit te maken van China, werkelijkheid wordt.

De nieuwe wet is een strategische zet van China om de vrijheden van Hongkongers in te perken. Vrijheden die de stad geniet door de unieke positie die het binnen China heeft. In Hongkong geldt een apart beleid en zijn de communistische Chinese wetten niet van kracht. Waardoor er nog een zekere vrijheid van pers en vrijheid van meningsuiting is.

1/ Despite foreign doubts and #Hongkongers’ criticism, #NPC just passed #nationalsecuritylegislation. # China unilaterally imposes the law with its legislation entirely under a black box, with no legislative scrutiny and public consultation. pic.twitter.com/Z7dK2iRbeW

— Joshua Wong 黃之鋒 (@joshuawongcf) May 28, 2020

Nieuwe wet bedreigt mensenrechten en vrijheden

De wet die de Chinese overheid invoert, verbiedt separatisme, ondermijning van het staatsgezag, terroristische handelingen en activiteiten van andere landen die interfereren in Hongkong. Op die manier zegt China de soevereiniteit, stabiliteit en veiligheid van Hongkong te willen garanderen.

Hoewel China zegt met de wet stabiliteit te willen verzekeren, brengt ze toch heel wat onrust met zich mee. Hongkongers zien in de wet het einde van de rechtvaardigheid. ‘Meer dan duizend Hongkongers kwamen op straat tegen deze controversiële wet die toekomstige democratische bewegingen en de rechtvaardigheid in deze stad in de kiem zal smoren’, tweette de Hongkongse student-activist Joshua Wong over de wet.

1/ From anti-extradition law to anti-national security law, more than thousands of #Hongkongers took to streets to protest against this highly controversial law since the new law will kill future democratic movements, and murder any slight chance to seeking justice in the city. pic.twitter.com/AeBUy3omK8

— Joshua Wong 黃之鋒 (@joshuawongcf) May 24, 2020

Ook mensenrechtenorganisaties Human Rights Watch en Amnesty International zien de wet als een directe aanval op de vrijheden van Hongkongers. Amnesty geeft aan dat de wet de vrijheid van vereniging, vergadering en meningsuiting in het gedrang brengt. Zo zou de wet een voorwendsel zijn om mensenrechtenactivisten en alle vormen van protest te onderdrukken. Reporters zonder grenzen (RSF) ziet de wet als een gevaar voor journalisten en de persvrijheid.

In zijn tweets wees ook Joshua Wong erop dat de interpretatie van de wet problemen zou kunnen veroorzaken. Hij refereert daarbij aan de vele reporters, rechters, ngo’s en religieuze groepen die in China beschuldigd worden van aanzetten tot ondermijning van het staatsgezag. Hij geeft ook aan hoe China vredevolle protesten framed als terrorisme. ‘Het is niet ondenkbaar dat kritiek tegenover Peking of het steunen van protesten binnenkort gezien zal worden als ondermijning van het staatsgezag’, tweet Joshua.

Protest en oproep tot internationale steun

Hongkongers betoogden, ondanks het coronavirus, fel tegen de nieuwe wet. Dat werd niet gesmaakt door de ordediensten, die de demonstranten hardhandig aanpakten. Op Twitter circuleren talloze tweets over hoe ordediensten traangas inzetten tegen de demonstranten. ‘De politie was aanwezig met gewapende voertuigen, waterkanonnen, traangas en peper bolletjes (pepper pellets)’, zo lezen we in een tweet van Joshua Wong.

“Five demands not one less,” HKers insist. pic.twitter.com/idIyoUbDRJ

— Xinqi Su 蘇昕琪 (@XinqiSu) May 24, 2020

Verschillende activisten, bekend en minder bekend, riepen ook op tot internationale steun. Joshua Wong riep wereldleiders in een tweet op om China onder druk te zetten om de wet in te trekken. ‘We hopen dat een drastische verandering in de Amerikaanse beleid een invloed zal uitoefenen op China’, lezen we in een van zijn tweets.

Eerder riep hij ook Europa, dat volgens hem de grootste handelspartner van China is, al op om actie te ondernemen. Hij vindt dat Europa een duidelijker standpunt moet innemen tegenover China. De Europese Unie moet volgens hem de nodige sancties nemen nu China de mensenrechten schendt met de nieuwe wet.

Ook Demosisto, een vereniging van jeugdactivisten, gaf aan op internationale steun te rekenen. Zij verwachten dat de Verenigde Staten de situatie in de gaten houdt en een gepaste reactie geeft op om zo een invloed te hebben op de roekeloze beslissing van China.

Om internationale hulp te bekomen geven de Hongkongers aan dat de nieuwe wet niet alleen een probleem vormt voor Hongkong, maar voor de hele wereld. Joshua Wong geeft aan dat ook expats en bedrijven zullen lijden onder de nieuwe wet. Op die manier wil hij aangeven dat de nieuwe wet iedereen aangaat.

De jarenlange boycot van de Chinese overheid

Protesten vormen een rode lijn in de recente geschiedenis van Hongkong. In 2014 wilde de Chinese overheid de autoriteit krijgen om politieke kandidaten te screenen en zo te beoordelen wie volgens hen geschikt was. Vijf jaar later, in 2019, kreeg de Chinese overheid Hongkong bijna zover een uitleveringsdecreet in te voeren. Met de veiligheidswet waagt China een nieuwe poging om een einde te maken aan de unieke positie van Hongkong.

Volgens Amnesty International beschouwen zowel de autoriteiten in Peking als die in Hongkong de prodemocratische protesten als een bedreiging voor de nationale veiligheid, op poten gezet door andere naties. Amnesty International ziet in de protestdrang van de Hongkongers een enorme gedrevenheid om mensenrechten en de rechtstaat te verdedigen en behouden.

De Chinese tactiek heeft een averechts effect op Hongkongers. Hoe meer hun rechten onder druk komen te staan, hoe strijdvaardiger ze worden.

Maar hierin worden ze volgens Amnesty steeds meer tegengewerkt. Vrijheid van meningsuiting en vredevolle protesten worden sinds 2014 meer en meer beperkt en ordediensten worden nauwelijks verantwoordelijk gehouden voor hun acties. Na de vreedzame parapluprotesten werden politieke partijen, media, ngo’s en vele andere organisaties steeds meer geviseerd en aangevallen.

China hoopte volgens Amnesty International om op die manier de Hongkongers te demotiveren en er zo voor te zorgen dat ze zouden ophouden met hun rechten op te vragen. Die tactiek bleek een averechts effect te hebben op Hongkongers. Hoe meer hun rechten onder druk komen te staan, hoe strijdvaardiger ze worden.

Nu lijkt China genoeg te hebben van de unieke positie van Hongkong. Het doet met de nieuwe wet waarvoor Hongkongers al langer vreesden: een einde maken aan de vrijheden van Hongkong.