Zolang afbraakbeleid aanhoudt, zijn stakingen verantwoord

Onlangs gaf ik een seminarie over individualisme versus solidariteit in een Brusselse school. Een seminarie dat ik intussen al een jaar geef in tientallen scholen in Vlaanderen en Brussel. We zien dat jongeren steeds individualistischer en rechtser worden. Met het seminarie wil ik jongeren uitdagen om vanuit solidariteit te denken.

Net de week dat ik dit seminarie drie keer geef, staat het land in rep en roer met de stakingen. Ik vraag mijn leerlingen naar hun mening over de stakingen. Ze zijn er tegen. Heel erg tegen zelfs. ‘Die mensen moeten gaan werken.’ ‘Ze maken dingen kapot.’ ‘Door hen rijdt het openbaar vervoer niet’ enz.

Wat denkt de bevolking?

‘Laten we zeggen dat jullie allemaal volwassenen zijn en een job hebben. Zou je mee staken of niet?’ Terwijl we deze denkoefening doen, horen we buiten de duizenden stakers die in het centrum van Brussel richting Zuidstation trekken. In de klas is er geen enkele leerling bereid om mee te staken.  Als staken betekent dat ze die dag geen loon krijgen, is het helemaal out of question.

Als staken betekent dat ze die dag geen loon krijgen, is het helemaal out of question

Ik ben niet verbaasd over hun reacties. Het discours tegen de vakbonden en de stakingen in de mainstreammedia is ranzig. Als het over stakingen gaat horen we vooral politici en journalisten hun mening ventileren, en die geven af op de vakbonden en de stakers.

Om te weten wat de publieke opinie denkt over de stakers kijken politici en media naar Twitter. Dat slechts een klein deel van de Belgen een Twitter account heeft en daarvan maar veertig procent actief twittert, wordt niet in rekening genomen. Onze politici en media zijn al een tijdje Twitter-based. Wil je weten wat in de samenleving leeft? Neem een kijkje op Twitter. Bij de gewone burgers komen is verleden tijd. Met arbeiders spreken is ondenkbaar.

Veel van de mensen die staken zitten niet op Twitter. Ze hebben andere en grotere zorgen zoals rondkomen, hard werken, facturen betalen enz.

Ik vraag de leerlingen of ze weten waarom er gestaakt wordt? Behalve één leerling die een idee heeft, kan niemand iets zinnigs bedenken. Ik besluit om het over een ander boeg te gooien.

Er was eens…

Ik vertel over hoe vroeger een werkdag makkelijk twaalf uur telde. En dat het doodnormaal was dat jongeren van hun leeftijd in fabrieken werkten. Eigenlijk is dat nog steeds zo in heel wat landen. Vandaag zijn er wereldwijd 170 miljoen kinderen aan het werk.

We hebben het over het minimumloon, het recht op ziekteverlof, zwangerschapsverlof, vakantiedagen en andere sociale rechten. De leerlingen vinden dat allemaal belangrijk en vooral vanzelfsprekend. Als ik zeg dat die rechten er niet altijd zijn geweest en daarvoor mensen gestaakt hebben, op straat zijn gekomen en zelfs hun leven hebben gelaten, reageren ze verbaasd.

Geen enkele leerling vond het een goed idee om tot hun 67^ste te werken

Het viel me op dat verschillende onder hen op de hoogte zijn van het feit dat de pensioenleeftijd is verhoogd en dat politici op hun 55^ste op pensioen kunnen. Geen enkele leerling vond het een goed idee om tot hun 67^ste te werken.

Een leerling vertelde over zijn vader die niet op pensioen kan gaan maar eigenlijk door zijn zwaar beroep al helemaal op is. Vanaf dat moment kwamen er allerlei verhalen naar boven en steeg hun verontwaardiging.

Toen ik opmerkte dat ze in het begin allemaal tegen de stakingen waren en die zinloos vonden waren ze een beetje beschaamd.

Hier ging het om leerlingen van het vijfde jaar in het beroepsonderwijs maar het is niet anders bij de rest van de bevolking. We zijn blijkbaar allang vergeten dat de sociale rechten die we genieten van ergens komen. En dat er strijd geleverd is voor de verworvenheden.

Het allerbelangrijkste is dat niets hiervan vandaag zou bestaan als we ons eigen belang niet hadden overstegen en vanuit solidariteit actie hadden ondernomen. Zoals rechten lijken ook waarden als solidariteit iets van een ver verleden. Langs alle kanten worden we aangespoord om alleen aan ons eigen belang te denken.

Solidariteit en respect

Politici worden getraind door spindoctors om hoe bij publieke optredens altijd gebruik te maken van de gulden regel: speel in op het eigenbelang van de mensen en geef ze altijd gelijk.

Het is een hele oefening om je eigenbelang te overstijgen. Dat ervaar ik zelf ook. Ik heb wekelijks boekvoorstellingen en spreekbeurten overal in het land en buurlanden. Hiervoor moet ik altijd rekenen op het openbaar vervoer. Allesbehalve vanzelfsprekend deze dagen. Sommige dagen was het zelfs echt miserie. Desondanks sta ik achter de stakers, ook die van NMBS.

Ondanks de miserie sta ik achter de stakers, ook die van NMBS

Ze staken niet alleen voor het behoud van hun rechten, maar ook voor beter openbaar vervoer voor trouwe reizigers zoals ik. Niet alleen hebben ze mijn solidariteit, maar ook mijn respect omdat ze volhouden ondanks het feit dat ze gedemoniseerd worden en door sommige politici zelfs terroristen worden genoemd.

Deze regering moet beseffen dat ze niet langer alleen de regering kan zijn van de rijkste 5% maar dat ze de regering moet zijn van alle burgers. Zolang het afbraakbeleid aanhoudt is het niet alleen verantwoord, maar zelfs een plicht om acties zoals stakingen en betogingen te ondernemen.

Bleri Lleshi is politiek filosoof en auteur van o.a ‘De neoliberale strafstaat’, EPO, 2014. Onlangs verscheen zijn nieuw boek ‘Liefde in tijden van angst’. Zijn blog vind je hier en je kan hem volgen op Facebook en Twitter.