Bevolking heeft niets meer te verliezen in Venezuela

De Venezolanen kwamen afgelopen drie weken massaal en aanhoudend de straat op tegen het regime van president Nicolas Maduro. Ordediensten ontvingen de manifestanten met grote repressie. Vier aangrijpende beelden van de protesten gingen de sociale media rond, en tonen het punt waarop een groot deel van de Venezolaanse bevolking is aangekomen: niets meer te verliezen.

  • © Reuters © Reuters
  • © Reuters © Reuters

Sinds het Hooggerechtshof op 31 maart het parlement (tijdelijk) ontbond, roept de oppositie op tot straatacties en protesten. De protesten waren sinds 2014, toen studenten op straat kwamen tegen Maduro, niet meer zo groot geweest.

Drie jaar later is het panorama helemaal anders. Venezuela heeft de hoogste inflatie van de wereld en de aanhoudende economische crisis en tekorten aan basismiddelen, voedsel en medicijnen veranderen het leven in overleven. ‘De Venezolanen leven niet meer’, vertelt een vrouw met twee kinderen uit San Cristobal.

Het leven verandert in overleven.

Caracas bevindt zich al enkele jaren bij de onveiligste steden wereldwijd, maar de afgelopen weken veranderden de Venezolaanse straten in oorlogsgebied.

De zeventienjarige economiestudent student Carlos José Moreno Baron en de tweeëntwintigjarige Paola Andreina Ramirez Gomez kwamen tijdens de mars om het leven. Ook een politieman van de Guardia Nacional, een onderdeel van het leger, verloor het leven. De totale teller staat sinds de protestgolf begon op 29 doden. Volgens mensenrechtenorganisaties werden er deze maand meer dan duizend manifestanten opgepakt.Dagelijks vinden er acties en protesten plaats om de diepe ontevredenheid uit te drukken en verkiezingen te eisen. De oppositie riep vorige week de “moeder van alle marsen” samen. Tienduizenden Venezolanen kwamen de straat op. De ordediensten traden extreem repressief op. Maduro had naar aanloop van de mars opgeroepen ieder lid van de burgermilitie een wapen te geven. Er gaat een filmpje rond op sociale media waarin Maduro voor een enorm machinegeweer zit en oorlogje speelt.

Erika Guevera-Riosas, directeur van Amnesty International voor de Amerika’s zei: ‘De straat op gaan tijdens protesten in Venezuela zou geen doodstraf mogen zijn.’

© Reuters

 

Manifestanten, en ook journalisten en fotografen nemen een groot risico door op straat te komen. Toch zijn de sociale media van veel Venezolanen veranderd in een nieuwsstroom. De video’s en foto’s, vaak genomen met een smartphone, tonen de wereld wat er zich afspeelt in Venezuela. Ook een groep professionele fotografen trotseert de ordetroepen met fotoapparatuur in de aanslag. Drie beelden van de straatacties, die in foto’s en video’s eerst de sociale media en dan de internationale media rondgingen, zijn nu al iconisch beeldmateriaal over vreedzaam protest in Venezuela:

De vrouw van de tank in 2017

Op 5 juni 1989 versperde een man tijdens de Tienanmen-protesten een colonne tanks. De man ging de geschiedenis in als de (onbekende) Tank Man en groeide uit tot een symbool voor protest.

Op 19 april 2017 houdt een vrouw met pet in de Venezolaanse kleuren en een Venezolaanse vlag een gepantserd voertuig tegen in Caracas. De tank, in Venezuela rinoceronte (neushoorn) genoemd, probeert door te rijden door de vrouw een duw te geven. De vrouw blijft staan. Ook bij het gooien van traangasbommen uit het voertuig houdt de vrouw stand. De vrouw doet de tank zelfs achteruit rijden.

Bezorgde Venezolanen vragen op sociale media of iemand weet wat er met de vrouw is gebeurd. Op de laatste beelden nemen de ordediensten haar mee op een moto.

De vrouw wordt op sociale media “Vrijheid”, “de Verdedigster van het Volk”, of “Mevrouw Tiananmen” genoemd.

Beschutting tegen de bommen in de rivier Guaire

Een andere reeks video’s en foto’s tonen Venezolanen die in de Guaire rivier springen om aan de traangasbommen te ontsnappen.

De nieuwswebsite Efecto Cocuyo beschrijft hoe manifestanten van alle leeftijden, ook kinderen en ouderen, de rivier insprongen terwijl de ordediensten bleven vuren.

Later waarschuwen Venezolanen op sociale media niet in de rivier te springen. De rivier is zwaar vervuild en kan fatale besmetting veroorzaken die niet behandelbaar is, gezien de tekorten aan geneesmiddelen.

Naakt met een bijbel

Donderdag na de “moeder van alle protestmarsen” kwamen manifestanten weer de straat op. Het beeld van de dag was een naakte jonge man met een bijbel in de hand die zich zittend overgeeft aan de ordediensten, handen in de lucht. Hierna klimt hij een tankwagen op. Op zijn naakte lichaam zijn de afdrukken van rubberkogels te zien. De man, Hans Wuerich, zei later aan journalisten dat wat hem pijn doet niet de rubberkogels waren, maar de honger die de Venezolanen lijden.

‘Gooi geen bommen meer mijn broer’, zegt de man op het einde van de video.

Zuster Esperanza

Na alle geweld van de dagen ervoor organiseerde de oppositie op zaterdag de mars van de stilte. Dezelfde dag deed op sociale media een beeld de ronde waar een non de straat oversteekt terwijl de ordediensten nog net traangasbommen gooiden. 

Venezolanen op sociale media, en ook oppositielid en voormalig presidentskandidaat Henrique Capriles, prezen haar. De Bolivariaanse Nationale Garde gebruikte het beeld als een ‘oproep voor vrede’. Sommige Venezolanen zagen dit als een manipulatie en bekritiseerden de hypocrisie.

Snijdende spanning tussen protest en dialoog

Al maanden voorspellen commentatoren dat Venezuela zo niet verder kan en vragen ze zich af hoe lang Maduro het nog volhoudt aan de macht. Na de laatste protestgolf en de enorme tekorten aan levensmiddelen wordt verwacht dat de protesten en het politieke geweld zullen aanhouden.

Deze iconische beelden getuigen hoe de huidige protestgolf anders is dan in 2014. De vrouw van de tank, Venezolanen die een zwaar vervuilde rivier inspringen en de naakte man van de bijbel zijn mensen die niets meer te verliezen hebben, en wel bereid zijn te vechten.

In een interview met CNN vertelt Hans Wuerich dat het de honger is die zo veel Venezolanen met zo veel woede en rancune in protest op straat brengt.

De oppositie die verzwakt was na de mislukte onderhandelingen met de regering afgelopen december staat er weer sterker voor. Tot nu toe weten ze van het momentum gebruik te maken en creatieve acties op te voeren, zodat de uitgehongerde Venezolaanse bevolking het protest volhoudt.

Na de “moeder van alle marsen” vorige week, vond zaterdag de mars van de stilte plaats in herinnering van de slachtoffers van de protesten. Maandag kwamen in een zogenaamde plantón Venezolanen samen om de hoofdwegen stil te leggen. Woensdag was er een volksvergadering om de balans van de protesten en de mensenrechtenschendingen te bespreken en probeerden manifestanten tot bij de ombudsdienst in het centrum van Caracas te komen.

Afgelopen zondag sprak Maduro in zijn wekelijkse televisieprogramma over dialoog en regionale- en gemeenteverkiezingen. Het is weinig aanneembaar dat Maduro de eis van de oppositie om presidentsverkiezingen te houden zal inwilligen.

De spanning tussen aanhoudend straatprotest en dialoog blijft voorlopig snijdend.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.