Wetenschappers verwachten meer orkanen door opwarming aarde

Grote delen van de oceanen bereiken in de zomermaanden een temperatuur van 27 graden Celsius of warmer, waardoor de kans op hevige stormen toeneemt. Als water die temperatuur bereikt, dan verdampt er meer, waardoor de vorming van cyclonen wordt bevorderd. Als een orkaan eenmaal is ontstaan, dan is er alleen nog warm water nodig om hem in kracht te laten toenemen. Voordat Ivan Cuba bereikte, was zijn intensiteit 5 op de schaal van Saffir-Simpson. Die deelt orkanen op grond van windsnelheid en destructiviteit in op een schaal van 1 tot 5. Categorie 5 betekent een windsnelheid die continu boven 250 kilometer per uur is. Ivan had daarbij windstoten van 320 kilometer per uur.

De afgelopen honderd jaar is de aarde zes graden warmer geworden. Veel van de extra energie die dit broeikaseffect oplevert, wordt geabsorbeerd door de oceanen. Dat de oceanen opwarmen, blijkt uit het feit dat de zeespiegel 3,1 centimeter gestegen is in tien jaar tijd, zegt Kevin Trenberth, hoofd van de Climate Analysis Section van het National Center for Atmospheric Research in Boulder, Colorado. Hij verwacht dat de zeespiegel in het jaar 2100 nog eens 50 centimeter gestegen zal zijn.

De oceanen warmen niet overal evenveel op. Het noordelijke deel van de Stille Zuidzee en het noorden van de Atlantische oceaan zijn wat kouder. Maar het midden van de Atlantische oceaan en de Caribische oceanen, daar waar de orkanen ontstaan, zijn significant warmer geworden. Het lijkt dus een logische conclusie dat in de toekomst meer hevige tropische stormen zoals Ivan zullen ontstaan. Maar die stelling is controversieel, zegt Trenberth. De statistieken laten juist een afname zien in het aantal tropische orkanen dat de Verenigde Staten de afgelopen vijftig jaar trof. Maar volgens McCarthy komt dat omdat de meeste orkanen nooit aan land komen. En pas sinds de jaren tachtig kunnen de orkanen, met behulp van satellietapparatuur, beter in beeld gebracht worden.

Volgens McCarthy is vooral de laatste tien jaar een ongekende toename van het aantal extreme weersomstandigheden gemeten. In 1998 kwamen in Centraal-Amerika bijna 20.000 mensen om het leven door de verwoestende orkaan Mitch. In China verdronken 4.000 mensen door overstromingen. Bangladesh kreeg te maken met de ernstigste overstromingen in jaren, evenals Venezuela. In verschillende Europese landen had men in 2002 te maken met overstromingen en wateroverlast, in 2003 gevolgd door een hittegolf. In maart van dit jaar werd Brazilië voor het eerst in zijn geschiedenis getroffen door een orkaan.

Door nieuwe invloeden als de opwarming van de aarde, worden weerstatistieken uit het verleden een steeds minder betrouwbare bron voor weersvoorspellingen. “Er worden constant weerrecords gebroken,” zegt McCarthy. “Binnen vijftig jaar zal het weer door volstrekt andere factoren worden beïnvloed dan de afgelopen decennia het geval was.”
In de twaalf dagen dat Ivan huishield, werden zeventig mensen in het Caribisch gebied en vijftig in het zuiden van de Verenigde Staten gedood. De totale materiële schade is nog niet duidelijk, maar naar schatting kan die alleen voor de VS oplopen tot zo’n tien miljard dollar (ruim 8 miljard euro). (JS/MM)