Welke rol spelen de VS bij het vredesproces ?

Vorige maand leek het even of het land opnieuw in chaos terecht zou komen. President Chandrika Kumaratunga ontsloeg drie van zijn ministers en riep de noodtoestand uit. Iedereen in het land hield bang de adem in, bevreesd dat de maandenlange wapenstilstand met de Tamil-tijgers nu verbroken zou worden. Maar dat gebeurde niet. De Tijgers hielden zich gedeisd en uit diverse lagen van de bevolking klonk luid en duidelijk de oproep om het vredesproces niet verder in gevaar te brengen.

Premier Ranil Wickremasinghe, de rivaal van de president, reisde niet lang hierna naar de Verenigde Staten om steun te vragen voor de aan de gang zijnde onderhandelingen met de rebellen. In het verleden hebben de Verenigde Staten zich weinig gelegen gelaten aan de situatie in Sri Lanka. Ze hebben ook geen rechtstreekse belangen in het land. De enige politieke waarde van Sri Lanka voor de Verenigde Staten is die van observatiepost om de spanning tussen India en Pakistan in de gaten te houden. Vermits de Verenigde Staten momenteel de handen vol hebben met andere brandhaarden, is het weinig waarschijnlijk dat ze een actieve rol zullen spelen in de vredesonderhandelingen binnen Sri Lanka.

Niettemin mag de druk die van dat land uitgaat niet onderschat worden, stelt Sarvananthan, een economische analist van het Internationaal Centrum voor Etnische Studies in Colombo, de hoofdstad van Sri Lanka. Washington was één van de voorzitters van de donorconferentie in Tokio afgelopen juni. Daar werd ruim 4 miljoen euro verzameld voor Sri Lanka. De Verenigde Staten oefenen ook druk uit op de Tamil-tijgers door ze op het lijstje van buitenlandse terroristische organisaties te laten. “Kortom, er is een behoorlijke dosis internationale druk. Ik geloof dat het deze druk is die het huidige bestand tussen regering en rebellen meer kans geeft dan de vorige”, aldus Sarvananthan.

Op een eerdere door Washington georganiseerde donorconferentie werden de Tamil-tijgers uitdrukkelijk niet uitgenodigd. Dat zorgde voor spanning in het kamp van de rebellen maar de voorlopige vrede bleef gehandhaafd. In ruil voor de steun van Washington neemt Sri Lanka een soepel standpunt in tegenover de buitenlandse politiek van de Verenigde Staten. Tijdens het internationaal handelsoverleg in Mexico vorige maand, was Sri Lanka een van de weinige ontwikkelingslanden die niet mee de zaal uitstapte uit protest tegen de invasie in Irak. De Srilankaanse handelsminister Ravi Karnanayake praatte gewoon verder met zijn Amerikaanse collega over bilaterale overeenkomsten.

Deze ontwikkelingen zorgen in Sri Lanka voor speculaties over de mate dat de Verenigde Staten zich aan de zijde van de regering zullen scharen mocht het opnieuw tot een gewapend treffen komen tussen regeringstroepen en rebellen. Wickrematunge maakt zich sterk dat de Verenigde Staten in dat geval actief te hulp zullen schieten omwille van een afspraak tot samenwerking tussen beide landen.

Dit kan echter niet gebeuren zonder de rol van India te erkennen. India heeft zich al langer opgeworpen als onderhandelingspartner in het etnisch conflict. Het zou niet wijs zijn deze belangrijke economische en militaire macht in Zuid-Azië voor het hoofd te stoten. Aangespoord door twee oppositiepartijen zorgde Wickrematunge voor een defensiepact met India. Uiteindelijk is India een buur, de Verenigde Staten slechts een verre vriend.

Amantha Perera

xml=7

Ref: ap ip