Vogelgriep dwingt Aziatische landen tot transparantie (analyse)

Een jaar geleden lagen de regeringen in Vietnam en Thailand nog hevig onder vuur omdat ze details over de vogelgriep geheim hielden. De Thaise regering hield de uitbraak in eerste instantie stil, om geen paniek te veroorzaken. Het H5N1-virus verspreidde zich vorig jaar binnen een paar weken over bijna tien Aziatische landen, waaronder Indonesië en China. Meer dan honderd miljoen kippen moesten worden afgemaakt of gingen dood aan het virus.

Thailand en Vietnam oefenen nu intensieve controle uit op de pluimveesector en ook mensen worden beter in de gaten gehouden. In beide landen is de vogelgriep nog steeds niet onder controle. In Vietnam, momenteel het epicentrum van het virus, overleden vorige maand twaalf mensen aan de ziekte. Vorig jaar eiste de vogelgriep daar zeventien slachtoffers. In Thailand overleden vorig jaar twaalf mensen. Gezondheidsfunctionarissen vrezen dat het dodental weer zal oplopen na het Chinese Nieuwjaarsfestival, dat begint op 9 februari. Tijdens dat festival wordt traditiegetrouw veel kip geconsumeerd.

Om meer slachtoffers te voorkomen, zullen Vietnamese epidemiologen en artsen in dertig provincies en steden waar het virus nog rondwaart, intensief controleren. Thailand overweegt om het aantal laboratoriums waar mensen getest kunnen worden op vogelgriep, te verdubbelen van zeven naar veertien. Thaise kranten berichtten deze week dat 21 provincies zijn aangewezen als risicogebied voor nieuwe uitbraken van vogelgriep.

Uit Thais onderzoek, dat werd gepubliceerd in het New England Journal of Medicine, bleek onlangs dat het virus ook van mens op mens kan worden overgedragen. Het onderzoek wees uit dat twee Thaise vrouwen die vorig jaar overleden aan vogelgriep, de besmetting hadden opgelopen van een 11-jarig meisje dat eerder aan de ziekte overleed.

Overdracht van mens op mens kan voorkomen als iemand langdurig contact heeft met een patiënt die ernstig ziek is, zegt Kumnuan Ungchusak, directeur van het Epidemiologische Bureau van het Thaise ministerie van Volksgezondheid. Onder langdurig verstaat hij langer dan twaalf uur. Volgens de epidemioloog moet er ook sprake zijn van intensief contact, zoals knuffelen.

Van de mensen die via pluimvee vogelgriep opliepen, overleefde slechts 20 tot 30 procent de ziekte. Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) vreest dat wereldwijd miljoenen mensen besmet kunnen raken, als het virus muteert en zich vervolgens snel kan verspreiden onder mensen.

Het menselijke immuunsysteem is niet in staat zich afdoende te verweren tegen het virus dat vogelgriep veroorzaakt. Beschermende vaccins en antivirale middelen zijn volgens gezondheidsfunctionarissen voorlopig nog niet op grote schaal beschikbaar.

Wereldwijde griepvirussen, pandemieën, doen zich gemiddeld een paar keer per eeuw voor. Een van de beruchtste pandemieën was de Spaanse griep die in 1918 uitbrak. Dat virus maakte in een jaar tijd wereldwijd tussen de twintig en veertig miljoen slachtoffers. (JS/MM)