Vijf Mapuche-indianen brengen hiphopCD uit

Het collectief We Newen – Mapuche voor ‘nieuwe kracht’ - werd in juli van dit jaar opgericht door vijf Chilenen waaronder één vrouw. Hun eerste cd met “Mapuche-zang en -poezie van de eenentwintigste eeuw” bevat twintig nummers met titels als ‘Hoeveel gaan we nog verdragen’, ‘Mapuche van de stad’, Moorden of sterven’ en Ik droom dat ze onze kinderen niet afnemen’. Uit besparing werden maar honderd exemplaren van de cd geperst, maar het is expliciet de bedoeling dat mensen de nummers downloaden van hun site http://www.kolectivowenewen.tk. Een week na de lancering kreeg die 1.500 bezoekers uit alle delen van de wereld.

Politiek middel

“We zien hiphop allemaal als een manier om onze ervaringen uit te drukken, om over transcendente thema’s te praten. Maar het belangrijkste is dat we het kennen als een politiek middel”, zegt Danko Mariman (22). Net als de andere leden van de band – iedereen zingt - is hij afkomstig uit Araucanía, een streek 600 kilometer ten zuiden van de Chileense hoofdstad Santiago. Hier komen de Mapuche - Chili’s grootste etnische minderheid - oorspronkelijk vandaan. De vier anderen wonen intussen in Santiago, alleen Mariman zit in Boston, waar hij architectuur studeert.

Mariman maakte al eerder op zijn eentje twee hiphopcd’s, waaronder een met de titel ‘Het Mapucheland helpen zijn regionale identiteit te versterken”. En twee andere leden - Fabián en Ricardo – op de cd gekend als “M.C. Aktivista” en “M.C. Kombativo” behoren tot de Mapuchegemeenschap Gonzalo Marín. Die bezette op 13 september geweldloos het landgoed El Notro van 360 hectare. Ze zeggen dat het hen toebehoort en dat ze er voor altijd blijven. Ook deze cd is duidelijk politiek en heeft het over regionale autonomie voor de Mapuche – tevens een van de programmapunten van de eerste politieke partij van de Mapuche, die momenteel in oprichting is.

Mariman drukt er wel opdat de liedjes niet alle Chilenen aanvallen, maar “de repressieve politici, terroristen, racisten en de assimilatieprogramma’s en volkerenmoorden van de Chileense regering”.

Is hiphop indiaans?

Stuk voor stuk zijn de bandleden fans van hiphop, het muziekgenre dat in de jaren zeventig ontstond in New York. “We willen de hiphop ‘mapuchizeren’ – daarmee bedoelen we incorporeren in onze cultuur”, zegt Mariman. Ze geven toe dat de openstaande opdracht voor de volgende cd het gebruik van de taal van de Mapuche is – de teksten zijn grotendeels in het Spaans gezongen, met hier en daar wat woorden uit het Mapuche. Logisch ook, want maar één van de vijf spreekt de taal vloeiend – de anderen zijn die aan het “recupereren”.

De cd werd over het algemeen positief onthaald, maar een aantal Mapuche uit Europa bekritiseert de keuze van hiphop als vehikel voor Mapuchecultuur. Mariman begrijpt die kritiek niet goed. “Onze cultuur is niet vastgevroren in boeken. Integendeel, ze leeft met de mensen van vandaag. Dankzij de culturele uitwisseling met anderen verwerven wij nieuwe erfenissen die we incorporeren zonder onze Mapuche-identiteit te verliezen”. Het collectief zegt zelfs dat ze een weg uitstippelen naar een identiteit voor urbane Mapuche. Intussen leeft 70 procent van de Mapuche niet langer in de eigen streek, maar in de steden. “Wij twijfelen er niet aan dat je Mapuche kan zijn in de stad, dat je woonplaats onze visie op de kosmos niet wijzigt. Wijzigingen zijn in de eerste plaats persoonlijk en hebben te maken met interesses en wat je belangrijk vindt in het leven.”

Toch willen ze geen indianen genoemd worden, maar liever Mapuche, native American of ‘oorspronkelijk volk’. “De term indiaan verwijst naar een mensengroep met minder intellectuele en sociale vaardigheden om zich te ontwikkelen”, zegt Mariman. “Wij denken dat het aan ons is, de nieuwe generaties, om uit die gevangenis te breken en ons te profileren als een natie met nieuwe uitdagingen die we het hoofd kunnen bieden.