"Veranderde zaden tasten natuurlijke rijkdom aan"

Red Onze Zaden vestigt de aandacht op plannen van de Europese Commissie om “accidentele of technisch onvermijdelijke” besmetting van conventionele zaden met transgene (genetisch gewijzigde) variëteiten te tolereren.
In september 2004 probeerde de Commissie een richtlijn goed te keuren die toestaat dat tot 0,7 procent transgene organismen in zaaigoed van maïs en koolzaad mogen zitten zonder dat dit op het etiket staat. Na hevig protest van biologische landbouwers en milieuorganisaties trok de Commissie haar voorstel in.
Sindsdien kwam er geen nieuwe richtlijn. Sommige commissarissen, onder wie Stavros Dimas, die van 2004 tot 2009 voor milieu bevoegd was, vroegen zich zelfs af of zo’n maximumgrens wel nodig was. “Niettemin is de officiële houding van de Europese Commissie dat men aan een nieuw voorstel voor maximumwaarden van de genetische contaminatie van zaden werkt”, zegt Haerlin.

Misleidend

Spreken over “accidentele of technisch onvermijdelijke” besmetting is misleidend, zegt Haerlin. “Bij veevoeder en zelfs bij voedingsproducten kan men nog aanvaarden dat genetische contaminatie onder 0,9 procent niet wordt aangegeven. Althans, men kan er zeker van zijn dat die contaminatie niet naar andere vitale domeinen verspreid wordt.”
Dat is niet het geval met de zaaigoed. “De transgene zaden kunnen de gewassen van landbouwers die er niets van willen weten, besmetten. Landbouwers die denken dat ze zaden gebruiken die biologisch zijn maar die genetisch besmet zijn, zullen een deel van de besmette gewassen gebruiken als zaden voor het volgende seizoen, en zo zal de besmetting zich vermenigvuldigen en verspreid raken.”

Handvol bedrijven

Benedikt Haerlin waarschuwt dat de landbouwontwikkeling zich “steeds meer in de chemische laboratoria afspeelt en niet op het veld, en dat die laboratoria geconcentreerd zijn in slechts een handvol bedrijven.” Daarom zijn de traditionele zaden aan het verdwijnen, zegt hij. “De milieugevolgen zijn enorm en uitermate gevaarlijk. En als het eenmaal zover is, dan is het te laat om het tij te keren.”
Volgens milieu- en landbouwexperts waren er een kwarteeuw geleden minstens zevenduizend zadenproducenten in de hele wereld; geen enkele producent controleerde meer dan 1 procent van de wereldmarkt.
Vandaag, als gevolg van een reeks overnames, controleren tien biochemische multinationals, als Monsanto, DuPont-Pioneer, Syngenta, Bayer Cropscience, BASF en Dow AgroSciences, meer dan 50 procent van de zadenmarkt. “Het doel van deze bedrijven is, uiteraard, winst te maken. Om hun winst op te voeren passen ze allemaal dezelfde strategie toe die hun controle op de markt verhoogt: ze leggen landbouwers in de hele wereld de zogeheten verticale integratie van producten op, van zaden tot meststoffen en pesticiden, allemaal van hetzelfde merk.”
De VN hebben 2010 tot Internationaal Jaar van de Biodiversiteit uitgeroepen.