Thaksin won harten van Thai met kruistocht tegen drugs - analyse

Er rees nauwelijks protest in de straten tijdens Thaksins ´oorlog tegen drugs´ van de voorbije tien maanden, een campagne die volgens mensenrechtenactivisten ongeveer drieduizend doden eiste. Het gebrek aan publieke verontwaardiging over de maffia-achtige moordpartijen van de politie contrasteerde scherp met de felle kritiek van mensenrechtenorganisaties.

Thaksin verklaarde afgelopen woensdag de oorlog tegen drugs gewonnen te hebben. Hij somde de volgende overwinningen op: 40 miljoen amfetaminepillen, ook bekend als ´ya baa`, werden in beslag genomen; drugsfabrieken in heel het land werden vernietigd; meer dan 50.000 vermoedelijke producenten en dealers zijn gearresteerd; tenslotte werden er duizenden scholen en fabrieken uitgeroepen tot drugsvrije zones.

Voor de regeringscampagne van start ging, had Thailand een notoire reputatie verworven als drugsland. Begin dit jaar gebruikte één op zeventien Thai ouder dan vijftien jaar ´ya baa` volgens een schatting van het UNDCP, het drugsbureau van de Verenigde Naties. De bevolking zag met lede ogen toe en beschouwde de verslaving van duizenden jongeren als een nationale bedreiging. Volgens dezelfde studie van de Verenigde Naties werden er jaarlijks 500 tot 700 miljoen pillen in Thailand ingevoerd vanuit het naburige Birma.

Het succes van de kruistocht van Thaksin tegen de drugsmaffia weegt voor het overgrote deel van de bevolking zwaarder door dan de duizenden doden, waaronder een aantal koelbloedige liquidaties zonder enige vorm van proces. De beschuldiging aan het adres van de overheid dat de overwinning in deze campagne een erg hoog dodental opleverde en ten koste ging van elementaire mensenrechten, wordt slechts vertolkt door een kleine, kritische minderheid. Het toont aan dat de meeste mensen zich nauwelijks bewust zijn van de grootschalige overtreding van mensenrechten en er zeker niet voor op straat willen komen, aldus Bantarn Ondam, een activist van het netwerk van buurtgroeperingen.

De lauwe kritiek op de aanpak van de regering volgt op een aantal mislukte pogingen om protest aan te tekenen tegen andere beleidsmaatregelen van Thaksin. In januari van dit jaar verzamelden basisorganisaties en ngo´s 50.000 handtekeningen met de eis Thaksin op de rooster te leggen in de senaat en te ontslaan. Het had weinig effect op de sterke man. Hierna volgde protest in dorpen en steden die bedreigd werden door de beslissing van de regering om sluizen te openen van een controversiële dam in het noordoosten van het land. In het zuiden kantte de bevolking zich ondertussen tegen de constructie van een gaspijpleiding tussen Thailand en Maleisië. Het protest mocht niet baten. De regering stond sterker dan ooit toen ze deze zomer antiterroristische maatregelen goedkeurde zonder het parlement hierin te kennen.

Nochtans heeft Thailand een rijke traditie van democratisch protest. In 1973 en in 1992 kwamen duizenden mensen de straten op om de toenmalige leiders tot aftreden te dwingen. Deze geest van politiek activisme werd in de grondwet van 1997 zelfs vernoemd als noodzakelijk voor een gezond beleid. De ngo´s hielden tijdens de jaren negentig de druk op de ketel, maar hun kritische stem weegt nu niet op tegen de overweldigende steun die Thaksin van de bevolking krijgt. Thaksin heeft de bevolking betoverd door zijn uitstraling als een leider die beloftes kan waarmaken, beweert Thitinan Pongsudhirak van de universiteit van Bangkok. Een gebrek aan sterke en geloofwaardige alternatieven speelt evenzeer een rol, aldus deze analist: Dit gebrek aan alternatief is nog acuter geworden door de wijze waarop de regering de media controleert en het parlement domineert. De oppositie beperkt zich tot nominaal protest. Thaksin blijft dus de ongeëvenaarde sterke man van Thailand, en zijn populariteit kan enkel stijgen door de resultaten van zijn acties tegen drugs.