Servische nachtraven lopen warm voor kunst

In Belgrado trokken het voorbije weekend 300.000 mensen naar de 63 musea en galerijen die hun deuren tot ’s ochtends openhielden. In 23 andere steden kwamen nog eens 150.000 mensen opdagen. Dat is indrukwekkend voor een land met amper zeven miljoen inwoners.

De eerste nacht van de Musea werd in 1997 in Berlijn gehouden. Nu passen wereldwijd al 125 steden het succesrecept toe om een ander en vooral jonger publiek naar kunstverzamelingen en historische collecties te lokken. De eerste editie in Belgrado kreeg vijf jaar geleden 20.000 bezoekers; vorig jaar was dat aantal al vertienvoudigd.

Openbaring

Voor veel bezoekers werd de nachtelijke uitstap een openbaring. “Jarenlang werden onze musea verwaarloosd. Er is zo veel te zien, en we waren zo veel vergeten”, zei de 47-jarige Bojan Dragovic (47) die zaterdag rond middernacht geduldig stond aan te schuiven bij het Nikola Tesla Museum. De Kroaat Tesla (1856-1943) is de uitvinder van een modern type van generatoren voor elektriciteitscentrales en van draadloze communicatiesystemen. Hij leefde lang in de VS, maar na zijn dood werden zijn bezittingen en schetsen naar Servië gebracht.

De meeste musea verkommerden helemaal in de jaren 90, toen Servië verwikkeld was in de Balkanoorlogen en internationale sancties te verduren kreeg. Er was nauwelijks nog geld voor cultuur. Maar intussen is Servië uit het dal aan het klimmen. De meeste musea worden nu weer opgekalefaterd. De Servische Nacht van de Musea wordt gefinancierd door de stadbesturen, internationale cultuurcentra en de zakenwereld.

“Ik wist niet dat er hier een prehistorische collectie te zien was”, zei de 35-jarige Zoran Janicijevic na een nachtelijk bezoek aan het Nationaal Museum. De afdeling toont bezoekers onder meer hoe steentijdmensen 5300 jaar voor Christus leefden in wat nu Servië is. Duizenden nieuwsgierigen verdrongen zich ook voor het kantoor van de rector van de Universiteit van Belgrado om een Egyptische mummie te zien die voor het laatst in 1915 aan het publiek werd getoond.

Ook een politieke tentoonstelling over de moorden op Servische machthebbers in de 19de en 20ste eeuw had veel bekijks in Belgrado. In Novi Sad, de tweede stad van Servië, waren ridders in actie te zien en konden bezoekers proeven van prehistorische maaltijden.

Europese uitstraling

“De Serviërs weten weinig over wat Servië te bieden heeft, en buitenlanders nog minder. We willen de Servische Nacht van de Musea  in heel Europa op de culturele kaart zetten”, zegt woordvoerster Marija Randjelovic.

De Nacht van de Musea wil even bekend worden als het EXIT-festival, een reeks popconcerten die elk jaar in juli in Novi Sad wordt gehouden. Vorig jaar trok dat festival 190.000 bezoekers uit heel Europa.