Russisch ‘da’ aan Kyoto maakt Amerikaanse bedrijven zenuwachtig

Als de Doema over enkele weken het Kyoto-protocol goedkeurt, dan is de uitstoot van alle ondertekenaars goed voor 61,6 procent van het wereldwijde totaal. Daarmee worden de voorschriften van Kyoto bindend, want de afspraak luidde dat Kyoto kracht van wet krijgt als de drempel van 55 procent overschreden is.

De VS zullen nu hun standpunt ten opzichte van de klimaatverandering moeten herzien, zegt Jonathan Pershing, een expert van het World Resources Institute die in de jaren 90 de belangrijkste onderhandelaar was van de VS tijdens de onderhandelingen over het protocol. Tot op heden was er geen wettelijk bindend instrument. Maar nu het ernaar uitziet dat het verdrag kracht van wet krijgt en dat alle industrielanden, met uitzondering van Australië en de VS, dezelfde aanpak volgen, moeten we bekijken of de Amerikaanse weg nog steeds de juiste is. En indien niet, wat we dan in de plaats gaan doen.”

De VS ondertekenden het Kyoto Protocol onder voormalig president Bill Clinton. Maar die verwees het nooit door naar de senaat omdat hij wist dat de Republikeinse fractie het niet wilde goedkeuren. Zijn opvolger George W. Bush shockeerde in maart 2001 de internationale gemeenschap door ratificatie uit te sluiten. We zullen niets doen dat onze economie schaadt. De mensen die in de VS leven krijgen voorrang, dat is de prioriteit voor mij, verklaarde Bush.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken laat voorlopig weten dat de VS bij hun standpunt blijven. Maar al blijft het Amerikaanse standpunt over Kyoto hetzelfde, intussen heeft de regering bijna ongemerkt haar visie op de klimaatsverandering bijgesteld. Geen enkel ministerie ontkent nog dat de link tussen de opwarming van de aarde en de uitstoot van broeikasgassen reëel is. Maar Bush verwerpt nog elke bindende emissiereductie. De nadruk ligt nu op vrijwillige acties om de intensiteit van de uitstoot te verminderen. In vaktermen heet die moeilijke evenwichtsoefening emissie per eenheid van economische output.

De Republikeinse senator John McCain en diens Democratische collega Joe Lieberman hebben intussen een Amerikaanse light-versie van Kyoto uitgewerkt: een verplichte reductie van de Amerikaanse emissie tegen 2010 tot hetzelfde niveau als in 2000. Ter vergelijking: Kyoto verplicht de industrielanden wereldwijd de uitstoot van broeikasgassen met gemiddeld 5 procent te verminderen tegen de periode 2008-2012 vergeleken met het referentiejaar 1990. De Europese Unie engageerde zich tot een reductie van 8 procent. België streeft min 7,5 procent na.

Presidentskandidaat John Kerry is gewonnen voor het voorstel McCain/Lieberman, maar voor Bush is zelfs een status quo te hoog gegrepen. McCain noemde Bush’ standpunt onlangs een schande. De Amerikaanse deelstaten en steden proberen dan maar zelf het gat dicht te rijden met eigen wetten en richtlijnen. De staat California ging daarin het verst. Daar moeten de autofabrikanten wagens maken die minder brandstofgebruik gebruiken: tegen 2016 moeten ze motoren assembleren die 30 procent minder CO2 uitstoten. Omdat California de grootste markt is wordt de nieuwe richtlijn de nationale standaard. Ten minste, als de richtlijn de juridische aanvallen van de olielobby overleeft.

Amerikaanse bedrijven die gericht zijn op de export worden intussen wel nerveus. Zij zullen door de Russische ratificatie rekening moeten houden met Kyoto. Ze hebben begrepen dat emissiereductie een voorwaarde wordt om hun positie op de wereldmarkt te behouden. Een aantal van de grootste Amerikaanse bedrijven hebben zich intussen verenigd in de ‘Business Roundtable’ en pleiten er al voor om ‘in de richting te gaan’ van een naleving.

Ook in Amerika staan bedrijven trouwens te popelen om geld te verdienen met de handel in emissierechten. Kyoto laat toe dat vervuilende bedrijven emissiequota kopen van schone bedrijven die minder uitstoten dan toegelaten. Washingtons boycot maakt het moeilijker om op die miljardenmarkt te springen. (MM)