Roep naar sancties tegen Sudan klinkt steeds luider

De gezant van president Bush, Andrew Natsios, verklaarde vorige week in Washington dat “de term genocide niet strookt met de feiten op het terrein”. Tegelijk drukt hij zijn teleurstelling uit over het recente bezoek van de Chinese president Hu Jintao aan zijn Sudanese ambtsgenoot Omar al-Bashir.
“Eerlijk gezegd had ik van de Chinezen wat meer diplomatieke druk verwacht”, zei Natsios. Hu had het met al-Bashir over schuldkwijtschelding, een nieuwe spoorlijn en de bouw van een presidentieel paleis, maar niet over de toestand in Darfour.
Het in vraag stellen van de term “genocide” is meer dan een semantisch spelletje, vindt Nii Akuetteh, directeur van het niet-gouvernementele Africa Action in Washington. “De verklaring van Natsios kadert in een poging om de crisis een wat minder urgent karakter te geven en dus ook nieuwe maatregelen door de VS wat minder dringend te maken”.

Plan B

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zei maandag dat de Amerikaanse houding inzake Darfour ongewijzigd is gebleven. Niettemin neemt de frustratie onder mensenrechtenactivisten toe over het uitblijven van een “Plan B”, een pakket met forse maatregelen om Khartoem ertoe te dwingen een internationale vredesmacht toe te laten in Darfour.
Natsios gaf de Sudanese regering in november 2006 nog tot 1 januari 2007 om de VN-blauwhelmen toch toe te laten. “Op 1 januari willen we een verandering zien, of we gaan over naar plan B”, zei Natsios, die toen nog aan het hoofd stond van het VS-ontwikkelingsagentschap USAID. Niemand weet precies wat dat plan B inhoudt, maar de Britse premier Tony Blair liet doorschemeren dat het zou kunnen gaan om economische sancties en een vliegverbod boven Darfour.
De krant Washington Post onthulde vorige week dat president Bush eventueel de transfer van betalingen voor olie door commerciële banken aan de Sudanese regering wil laten blokkeren door het ministerie van Financiën. Gelijkaardige transacties werden eerder met een zeker succes toegepast tegen Noord-Korea en Iran. Nu de deadline van 1 januari is voorbijgegaan, is niet meteen duidelijk wat er moet gebeuren om de houding van Washington te doen verstrakken.

Twee miljoen vluchtelingen

De situatie in Darfour, een regio zo groot als Frankrijk in het westen van Sudan, wordt intussen almaar erger. Het conflict tussen Afrikaanse stammen, het Sudanese leger en door Khartoem gesteunde Janjaweedmilities van Arabische woestijnnomaden heeft al tussen 200.000 en 500.000 mensenlevens gekost. Meer dan 2 miljoen mensen sloegen op de vlucht.
Humanitaire organisaties melden bijna dagelijkse aanvallen op hun medewerkers op het terrein, zowel door Janjaweed als door Afrikaanse rebellen die bewapend worden door Tsjaad en Eritrea. “Door het geweld staan de organisaties op het punt te vertrekken, wat zou kunnen leiden tot een sterftecijfer van 100.000 per maand”, schreef David Rubinstein, directeur van de “Save Darfur Coalition” vorige week in een brief aan president Bush.
De coalitie, die ongeveer 180 organisaties vertegenwoordigt, stelt een achttal maatregelen voor om een einde te maken aan het geweld. Ze wil dat er onmiddellijk sancties komen tegen de Sudanese leiders en de bedrijven die ze controleren, vraagt een blokkade van Amerikaanse schepen die Sudanese olie vervoeren en eist de instelling van een vliegverbod boven Darfour. Een “geloofwaardige en efficiënte vredesmacht” moet de burgers in Darfour en het buurland Tsjaad beschermen tegen verder geweld.