Regeringspartij AKP in verweer tegen sluiting

De hoogste procureur van Turkije, Abdurrahman Yalcinkaya, vroeg het Hof in maart om de AKP buiten de wet te stellen en om president Abdullah Gul en premier Recep Tayyip Erdogan voor vijf jaar te verbieden aan politiek te doen.
 
In een 98 pagina’s tellend document noemt de AKP (Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling) de klacht “irrationeel” en politiek gemotiveerd. “Het is een contradictie onze partij te beschuldigen van antiseculiere activiteiten. De AKP heeft zich als geen voorgaande partij ingespannen om Turkije lid te maken van de Europese Unie, geheel in de lijn van de stichter van het moderne Turkije, Kemal Ataturk.”
 
“Staatsgreep van rechters”
 
Volgens de regeringspartij is Turkije goed op weg een “juristocratie” te worden, een regime waarin rechters een staatsgreep plegen tegen de politici. “Als het gerecht de rol gaat spelen van de oppositie en zich mengt in het politieke debat, dan is de democratie in gevaar.”
 
Het Grondwettelijk Hof heeft sinds 1962 al 24 partijen buiten de wet gesteld. De samenstelling van het Hof speelt in het nadeel van de AKP. Acht van de elf rechters werden benoemd onder seculiere presidenten van de Republikeinse Volkspartij, die in 1922 door Ataturk werd opgericht. Een meerderheid van zeven rechters volstaat om de AKP te verbieden. Een uitspraak wordt niet voor juli verwacht.
 
De AKP won met een overtuigende 47 procent van de stemmen de verkiezingen van juli 2007. De partij levert naast 399 van de 550 parlementsleden ook de president, Abdullah Gul, en de premier, Tayyip Erdogan. “Ik geloof dat Turkije voor het eerst ernstig gevaar loopt te worden verdeeld”, zegt Mehmet Ali Birand, nieuwslezer op Kanal D en columnist voor de krant Posta.
 
Hoofddoekendebat
 
De juridische heibel begon toen de AKP de grondwet wilde wijzigen om het dragen van hoofddoeken op de universiteit opnieuw toe te laten, omwille van de godsdienstvrijheid. Voor de seculiere oppositie gaat het om een manoeuvre om het strikt seculiere karakter van het openbare leven te ondergraven. De Republikeinse Volkspartij diende tegen de grondswetswijziging een klacht in.
 
Volgens de Turkse grondwet kan er zelfs niet over een voorstel worden gepraat om het seculiere karakter van het land te veranderen. “De regeringspartij weet dat ze de scheiding tussen kerk en staat niet kan afschaffen”, zegt Gulsun Zeytinoglu, die in de human resources werkt, “Daarom proberen ze het secularisme te ondergraven door hun religieuze waarden te integreren in het openbare leven.”
 
De regering heeft de consumptie van alcohol op sommige openbare plaatsen verboden en het is ook moeilijker dan vroeger om aan een licentie te raken voor de verkoop van alcohol. Steeds meer jonge meisjes dragen een hoofddoek, al gaat het meestal om kleurrijke en modieuze varianten. Ook de echtgenotes van de premier en de president dragen een hoofddoek, wat ervoor zorgt dat hun recepties steevast worden geboycot door het seculiere establishment, dat vooral sterk staat in het leger.
 
Als de AKP buiten de wet wordt gesteld, kan dat het Turkse streven naar EU-lidmaatschap nog moeilijker maken dan het al is. EU-uitbreidingscommissaris Olli Rehn waarschuwde voor “negatieve consequenties”. Volgens de EU kunnen politieke partijen alleen worden verboden als ze ernaar streven een democratisch verkozen regime met geweld omver te werpen.