Projectontwikkelaars verjagen sloppenwijkbewoners Khartoem

Egyptische en Sudanese investeerders hadden 10 miljoen euro veil voor wat nu nog 9 miljoen vierkante meter woestijn is in de deelstaat Gezira. Binnen zes jaar moet “Dreamland” met villa’s, zwembaden en golfterreinen zijn naam alle eer aandoen. Het enige probleem was dat de bouwgrond al meer dan twintig jaar werd bewoond door families die in de jaren tachtig de hongersnood in de westelijke provincie Darfour waren ontvlucht.
De VN-missie in Sudan drukte in augustus 2006 haar “diepe bezorgdheid” uit over de gedwongen verhuis van 12.000 binnenlandse vluchtelingen uit de sloppenwijk “Dar el Salaam” of “Huis van de Vrede”. Inwoners van de wijk, die in het midden van het toekomstige “Dreamland” ligt, zeiden tegen de VN dat de politie de burgers eerst met traangas en gummiknuppels bewerkte en vervolgens de huisjes met de grond gelijk maakte.
Esam El Khawad, een van de investeerders in Dreamland, ontkent het brutale politieoptreden. “Er waren op die dag maar 300 agenten actief”, zegt Khawad, “Je gaat me toch niet vertellen dat 300 agenten met geweld 4.000 families kunnen ontruimen ?”

Blok 7

Volgens de zakenman hadden de inwoners van Dar el Salaam een overeenkomst ondertekend met de lokale overheid waarin ze zich akkoord verklaren te verhuizen naar een stuk land 7 kilometer verder. Op dat stuk grond, “Blok 7” genaamd, bouwde Khawad twee waterputten, een school en een moskee. Bovendien zouden de families voor het eerst de kans krijgen eigenaar te worden van een stuk grond.
Volgens de zakenman vroegen de families echter steeds meer en zag het er na vier jaar naar uit dat de hele operatie verlieslatend zou worden. “Ik begon te vrezen dat hun volgende eis een gratis optreden van Madonna zou zijn”, zegt Khawad sarcastisch.
De mensen die in Blok 7 zijn gaan wonen, klagen over milieu- en gezondheidsproblemen door de vervuiling van de Axsa-fabriek voor de recyclage van motorolie, drie kilometer verderop. Een inspectieteam van de overheid vroeg Axsa in maart 2006 zijn “milieupraktijken te veranderen”, zonder de zaak verder op te volgen. Enkele maanden later werd het stuk grond dan toch geschikt voor menselijke bewoning bevonden.

Troosteloze aanblik

Blok 7 biedt een troosteloze aanblik. Er is nergens schaduw, het water stroomt enkel gedurende twee uren ‘s ochtends, de school heeft niet genoeg banken en de dokter die verbonden is aan de kliniek verschijnt slechts zelden op zijn werk. Volgens de VN volstaat het sanitair slechts voor 10 procent van de bewoners en kunnen vrouwen geen aanspraak maken op een eigendomstitel, ook als ze gezinshoofd zijn.
De mannen van Blok 7 klagen erover dat ze te ver van Khartoem verwijderd zijn om in het de stad te gaan werken. Projectontwikkelaar Khawad is er evenwel gerust in dat de bewoners uiteindelijk zullen bijdraaien en stelt hen een baan in het vooruitzicht in Dreamland. “Ze kunnen rustig slapen zonder zich zorgen te maken over de toekomst”, zegt Khawad, “Niemand kan hen nog van hun stuk grond verdrijven”.
Gelijkaardige scenario’s doen zich voor overal rond Khartoem en de problemen worden erger naarmate de immobiliënprijzen de pan uitswingen. Omdat landeigendom bijna niet is geregistreerd, geldt in de praktijk het recht van de rijkste. Voor de gronden zo kostbaar werden, volstond vaak gewoon een steen of een stok om een eigendom af te bakenen.
“Dit is allemaal een gevolg van de koloniale tijd”, zegt Paul Ainscough-Brown, directeur van de immobiliënfirma Parkheath Estates. “We hebben een kadaster opgezet maar de mensen niet de middelen gegeven om het te gebruiken. Op die manier is een kortstondig probleem een enorm probleem op lange termijn geworden”.