Pakistan hoopt op vernieuwd lidmaatschap van Commonwealth

De Pakistaanse militairen maken zich hierover weinig zorgen omdat ze uitstekende banden hebben met Groot-Brittannië. De diplomatieke en bilaterale betrekkingen tussen Pakistan en het Verenigd Koninkrijk zitten gebeiteld sinds de oorlog tegen het terrorisme, na de aanslagen van 11 september 2001 in de Verenigde Staten.

De rol die aan Pakistan wordt toebedeeld, is de voorbije jaren grondig veranderd. De top van het Gemenebest had in 1999 plaats in het Zuid-Afrikaanse Durban, een week na de putsch van de militairen tegen de Pakistaanse regeringsleider Nawaz Sharif.

De top van het Gemenebest schorste Pakistan daarop als lidstaat. Maar vier jaar later tonen de Pakistaanse militaire leiders zich uiterst optimistisch dat ze bij het nieuwe treffen van het Gemenebest in december in het Nigeriaanse Abuja weer gewoon aan tafel zullen schuiven. Wij zijn er zeker van dat het Gemenebest rekening zal houden met de rol die Pakistan heeft gespeeld sinds 11 september 2001 en ons land opnieuw in zijn rangen zal opnemen om nog beter werk te kunnen leveren, verklaarde Chaudry Abdul Waheed, een woordvoerder van de regerende Moslim Liga in Pakistan.

De Pakistaanse regeringsleiders gaan ervan uit dat het Gemenebest zijn bevoegdheden te buiten is gegaan door de schorsing van hun land niet ongedaan te maken na de nieuwe algemene verkiezingen in oktober 2002. De Pakistaanse oppositie is het hiermee uiteraard niet eens. Taj Haider, de woordvoerder van de Pakistaanse Volkspartij, die oppositie voert tegen het militaire bewind is formeel: Het leger heeft in Pakistan alles onder controle. De verkiezingen van oktober 2002 waren een klucht om een marionettenregering in het zadel te hijsen die geen enkele macht heeft.

De Pakistaanse militaire overheid is erin geslaagd om munt te slaan uit de post-11-septemberperikelen van de VS-regering en hun belangrijkste bondgenoten, Groot-Brittannië. De Pakistaanse militairen zijn vandaag strategische bondgenoten in de strijd tegen het internationale terrorisme. Hun relatie met Washington en Londen kan niet meer stuk.

De rol die Islamabad heeft gespeeld in de oorlog tegen het terrorisme en tijdens de invasie van de VS-strijdkrachten in Afghanistan in november 2001 is zo belangrijk dat de internationale kritiek op het uitblijven van democratie in het land is verstomd tot loutere retoriek.

De schorsing van Pakistan uit het Gemenebest lijkt dan ook vooral op een cosmetische operatie. Generaal Musharraf werd deze zomer nog ontvangen als staatshoofd in Londen. Londen en andere Gemenebeststaten blijven bovendien financiële steun geven aan het Pakistaanse militaire bewind en tot volledige sancties is het Gemenebest nooit willen overgaan.

Afrasiyab Khattak, de voormalige voorzitter van de Pakistaanse Commissie voor de Rechten van de Mens, is erg bitter over de internationale gemeenschap die Pakistan heeft opgenomen in het grote geostrategische spel. Iedereen knijpt een oogje dicht voor de praktijken van de Pakistaanse militairen, zegt hij. De uitsluiting uit het Gemenebest betekent volstrekt niets, zo lang er geen concrete diplomatieke of economische sancties komen.

De zegsman van de Pakistaanse Volkspartij, Taj Haider, wijst op de nieuwe grondwettelijke maatregelen, die generaal Musharraf vorig jaar doorvoerde net voor de verkiezingen. De generaal liet 29 amendementen op de grondwet goedkeuren, waardoor de macht in het land aan de militairen wordt overgedragen. Hoe kan men dan beweren dat er democratie bestaat in Pakistan, vraagt Haider zich af. De bevolking en haar verkozenen hebben niet eens meer de kans om zelf beslissingen te nemen, die zwaar doorwegen om het dagelijkse leven.

In september, tijdens een ministeriële vergadering van het Gemenebest in New York, werd de schorsing van Pakistan nog bevestigd. Er was toen vooral kritiek op de grondwettelijke amendementen van generaal Musharraf, die een hypotheek leggen op een snelle terugkeer naar de democratie.

De Pakistaanse sterke man wijzigde de grondwet net voor de verkiezingen van oktober 2002. Hij heeft sindsdien de macht om de regering te ontbinden, het parlement naar huis te sturen en persoonlijk benoemingen te doen van provinciegouverneurs, rechters en bevelhebbers van de strijdkrachten. Met zijn amendementen op de grondwet zorgde generaal Musharraf er ook voor dat Pakistan voortaan beschikt over een Nationale Veiligheidsraad, waarin alle leiders van de strijdkrachten vertegenwoordigd zijn. Volgens de Pakistaanse oppositie heeft het leger hiermee een beslissende invloed op de politiek van het land.