Op bezoek in de grootste sloppenwijk van Oost-Afrika

Kibera. De meeste inwoners overleven er door goedkope spullen te venten in de residentiële wijken in de buurt, of door in de sloppenwijk zelf water te verkopen - Kibera heeft geen stromend water. Sommige mannen hebben een baantje in het industriedistrict van Nairobi, zo’n vijf kilometer verderop. Geld voor een busrit is een luxe, dus lopen de meesten van en naar het werk.

Ik ben beter af dan veel van mijn buren, zegt Opiyo, die hier woont sinds hij zijn ouderlijk huis in west-Kenia verliet op zoek naar betere vooruitzichten. Hij heeft een baan bij een openluchtgarage in de industriezone en wordt betaald per voertuig dat hij repareert. Gemiddeld brengt hem dat 16 dollar per dag op, maar zonder sociale garanties, en als er weinig werk is wordt hij tijdelijk ontslagen. Maar nu heeft hij prangender zorgen: hij heeft net gehoord dat het land waarop de garage staat niet het eigendom van zijn werkgever is, en dat het stadsbestuur het stuk land opnieuw opeist en aan een andere zaakvoerder heeft toegewezen.

Opiyo’s dochter van tien, Atieno, 10, en zijn zoon van 8, Benson, gaan naar de Olympic Primary School: een overheidsschool met een voor de locatie verbazend goed niveau, waardoor het steeds moeilijker wordt er een plek te krijgen. Sinds een baanbrekend decreet uit 2003 kunnen kinderen in Kenia in principe gratis naar de lagere school. Maar hier in Kibera zijn er weinigen die regelmatig op de schoolbanken zitten. 70% haalt nooit het diploma.


Opiyo maakt zich geen illusies dat zijn kinderen zonder financiële steun van buitenaf ooit naar de middelbare school zullen kunnen, of dat hun cijfers goed genoeg zullen zijn om een overheidsbeurs te krijgen.

Maar op z’n minst woont het gezin wel samen. Zijn vrouw Rispah verkoopt groenten in een kiosk aan de rand van de weg, en krijgt daarbij na schooltijd hulp van haar dochter.

Het leven hier kan te ruw zijn om je familie hier te hebben, zegt Opiyo. Ik heb mijn vrouw hier in Nairobi leren kennen. Maar de meeste mannen die ik ken vinden het beter hun gezin in het dorp achter te laten, en bezoeken ze alleen als het kan.

Naast problemen van prostitutie, aids, geweld en armoede, kampt de sloppenwijk ook met een gigantisch milieuprobleem. Vuilophaling en riolering ontbreken, en latrines zijn zeldzaam. In de praktijk gebruiken veel bewoners het systeem van de vliegende toiletten. Je doet je behoefte binnen, in een plastieken zakje, dat je vervolgens zo ver mogelijk weggooit.

Projecten om iets aan de toestand te verbeteren zijn er wel, maar inwoners kijken er cynisch naar. Eerder deze maand ging het nieuws rond dat een project was gestart om 600 huizen in Kibera te bouwen. Maar Opiyo en anderen zijn niet zo zeker van dat ze dat willen. Ze zeggen dat ze hutjes in andere delen van een sloppenwijk zien platgooien, om er vervolgens nieuwe woningen op te zien verschijnen die de oorspronkelijke inwoners zich niet konden veroorloven.

Ecologische duurzaamheid - waaronder de verbetering van de levensomstandigheden van de 100 miljoen sloppenwijkbewoners ter wereld - is een van de millenniumdoelstellingen die wereldleiders zich in 2000 stelden.