Neoconservatieven kiezen aanval als verdediging - analyse

We hadden niet moeten beginnen met Irak, maar met Iran: de moeder van het moderne islamitische terrorisme, de oprichter van Hezbollah, de bondgenoot van al-Qaeda, de sponsor van (terreurleider) Zarqawi, de geldschieter van Fatah en de ruggengraat van Hamas, schrijft Michael Ledeen, een consultant van het Amerikaanse ministerie van Defensie en academicus verbonden aan het American Enterprise Institute (AEI) deze week.

Het AEI is het hoofdkwartier van de zogenaamde neoconservatieven, een groep van ideologische geïnspireerde beleidsmakers rond onderminister van Defensie Paul Wolfowitz and vice-president Dick Cheney die de strijd tegen de islam tot de belangrijkste prioriteit van de Amerikaanse buitenlandpolitiek wist uit te roepen. Neoconservatieve ideologen als Ledeen, Richard Perle, James Woolsey en Bill Kristol hebben de neiging om internationale betrekkingen te reduceren tot een (militaire) strijd tussen Goed en Kwaad.

Tot voor kort wisten de neoconservatieven de Amerikaanse buitenlandpolitiek te domineren. Maar nu ook uit officiële Amerikaanse rapporten blijkt dat Saddam geen massavernietigingswapens maakte en ook geen banden had met het internationale terreurnetwerk al-Qaeda, lijkt hun invloed te tanen. De pijnlijke verliezen van de Amerikaanse troepen en de chaos in Irak duwen hen verder in het defensief. Karl Rove, de belangrijkste politieke adviseur van Bush, drukte de haviken in het Pentagon en het kabinet van vice-president Dick Cheney deze week met de neus op de feiten. Bush’ kansen op herverkiezing zouden veel groter zijn als er geen oorlog was geweest in 2004, zei Rove.

Toch denkt een groeiend aantal waarnemers, met name in het ministerie van Buitenlandse Zaken en binnen de inlichtingendiensten CIA, dat de invloed van de neoconservatieven nog kan toenemen als George W. Bush opnieuw verkozen wordt. Een aanwijzing daarvoor is de deelnemerslijst aan een symposium dat op 29 september werd georganiseerd onder de titel ‘Wereldoorlog IV: Waarom, tegen wie en hoe we vechten.’ Voormalig CIA-directeur James Woolsey riep de strijd tegen het ‘Islamo-fascisme’ (met name de clerus in Iran, de Baath-partijen in Irak en Syrië en de terreurgroepen in het Midden-Oosten) er uit tot het equivalent van een ‘Vierde Wereldoorlog’.

Voormalig Buitenlandminister George Schultz schaarde zich achter de radicale visie, evenals onderminister van Defensie Paul Wolfowitz. In een zeldzaam publiek optreden nam ook de neoconservatieve peetvader Norman Podhoretz er het woord. Hij noemde de Israëlische tactiek in de Bezette Gebieden een model voor het uitvechten van dit soort oorlog en stelde dat er geen twijfel is dat Iran op de agenda staat van een tweede regering-Bush. Ik twijfel er niet aan dat we het gaan doen, en snel ook, zei hij. Hij had het over de afzetting van de machthebbers in Iran, die volgens hem een kernwapen aan het ontwikkelen zijn.

Verschillende neoconservatieve adviseurs pleiten voor een nieuwe oorlog, of minstens geheime infiltraties, niet alleen tegen Iran maar ook tegen Syrië. De Syrische banneling Farid Ghadry beschuldigde president Bashir Assad op het symposium van het oprichten van een nieuwe kolonie van terroristen voor jongeren in de Bekaavallei in buurland Libanon. Ghadry is volgens insiders op weg om de nieuwe Ahmed Chalabi te worden. Die Iraakse dissident leverde de Amerikaanse inlichtingendiensten valse bewijzen over de vermeende massavernietigingswapens van Saddam Hoessein.

Minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell en zijn onderminister Richard Armitage beslissen voorlopig hoe de VS Syrië en Iran bejegenen. Zachtjesaan is hun motto - de jongste weken vond er formeel overleg plaats tussen Syrië, Iran, de VS en de EU.

Maar wat gebeurt er als Powell straks een opvolger krijgt die daar anders over denkt? Of als het Pentagon opnieuw de krijtlijnen van het Buitenland uittekent? Lobbygroepen als Woolseys Committee on the Present Danger (CPD), de Foundation for the Defence of Democracy (FDD) en het Project for a New American Century (PNAC) staan klaar om in het gat te springen. (MM/PD)