Lobbygroepen vechten om 'post-Saddamplan' voor Irak door te drukken

Terwijl de militaire strategen in de VS hun
plannen uitwerken om begin volgend jaar Irak aan te vallen, wordt er ook al
volop gediscussieerd over de samenstelling van de regering die na Saddam in
Irak aan de macht moet komen. Deze week bracht een panel van 25 experts in
opdracht van de Council on Foreign Relations en het James Baker III
Institute for Public Policy een studie uit over ‘postwar-Iraq’. De groep,
onder leiding van twee topdiplomaten onder Bush senior, weerlegt stuk voor
stuk de standpunten van de haviken over Irak.


De discussie over de opvolging van Saddam verloopt ongeveer langs de
scheidslijnen die sinds het aantreden van Bush altijd al aanwezig zijn
geweest in het Amerikaans buitenlands beleid. Aan de ene kant staan de
neoconservatieve haviken rond vice-president Dick Cheney en minister van
Defensie Donald Rumsfeld. Zij hebben belangrijke bondgenoten in de Nationale
Veiligheidsraad en het ministerie van Buitenlandse Zaken. Aan de andere kant
staan de meer internationaal gerichte ‘realo’s’ onder leiding van minister
van Buitenlandse Zaken Colin Powell en belangrijke ambtenaren in dat
ministerie, in de CIA en het leger. Zij krijgen steun van vroegere
topfunctionarissen uit de regering van voormalig president George H.W. Bush.

De neoconservatieven beschouwen de invasie in Irak als een eerste stap in
een diepgaande hervorming van de Arabische wereld. Zij dringen aan op een
Amerikaanse militaire bezetting zoals na de Tweede Wereldoorlog in Duitsland
en Japan. Deze week nog heeft een seminarie van het Amerikaanse Instituut
voor Ondernemingen AEI, zowat de beleidsdenktank van de haviken in het
Pentagon, zich gebogen over de vraag hoe Irak kan worden
‘gede-baath-ifieerd’, net zoals Duitsland uit de machtsgreep van de nazi’s
moest worden gehaald. De Baath-partij heeft de leiding in de Iraakse
regering.

Als belangrijkste partner voor deze operatie richtten de haviken hun hoop op
Ahmed Chalabi, leider van het verbannen Iraaks Nationaal Congres INC. Na de
invasie willen zij een voorlopige regering onder Chalabi op de been brengen.
Zij weigeren de VN een belangrijke rol te laten spelen in het bestuur van
Irak en vinden ook dat de VS na de oorlog de Iraakse olievelden
en -installaties in handen moet nemen. Ze moeten beschermd en hersteld
worden door de VS en zo kunnen de kosten van de invasie en de bezetting
gerecupereerd worden en kunnen de VS greep te krijgen op een belangrijk deel
van de wereldmarkt om zo de Arabisch gezinde Organisatie van
Olie-Exporterende Landen (OPEC) te verzwakken.

Maar de realisten voelen niets voor deze plannen. Onder leiding van Edward
Djerejian en Frank Wisner, twee voormalige topdiplomaten onder Bush senior,
presenteerden 25 experts woensdag hun visie over de opvolging van Saddam. De
auteurs bevelen de oprichting aan van een internationale, voorlopige
Iraakse regering onder toezicht van de VN om daarna zo snel mogelijk
opnieuw een volledig Iraaks bestuur te vestigen dat ook de volledige
controle heeft over de eigen oliesector. Discussies over een Amerikaans
militair bewind zoals in Japan of Duitsland zijn totaal zinloos, zo meldt
het rapport, dat ook ingaat op de wensdromen om de Iraakse olie-inkomsten te
gebruiken als compensatie voor de oorlogskosten en de kosten voor de
wederopbouw van de Iraakse staat en economie. Die dromen zijn volgens de
studie niet realistisch, gezien de huidige toestand van de Iraakse
oliesector.

Een hard Amerikaans optreden zal alleen de Irakezen en de rest van de
wereld overtuigen dat dit een operatie is om imperialistische redenen en
niet om te komen tot ontwapening, aldus nog het rapport. Om de regio na de
invasie te stabiliseren, zou Washington volgens de studie meteen actief en
rechtstreeks contact moeten opnemen met de andere leden van het ‘kwartet’ -
Rusland, de Europese Unie en de Verenigde Naties - om een weg uit te
stippelen die tegen 2005 moet leiden tot een leefbare en onafhankelijke
Palestijnse staat. Als dat niet lukt, kunnen de Amerikanen de vrede
verliezen, ook al winnen ze de oorlog, waarschuwt het rapport.

Beide kampen hebben de voorbije twee jaar meermaals met elkaar overhoop
gelegen - over het Kyoto-protocol, over Noord-Korea en het
Israëlisch-Palestijns conflict en nu natuurlijk ook weer over Irak. Zo
hebben zij hard gestreden over de vraag of zij voor een invasie de
Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN) moeten raadplegen of niet, en
ook over de manier waarop ze Irak willen aanvallen.

De haviken, die tegen een tussenkomst van de VN zijn, hadden aanvankelijk
een invasieplan waarbij speciale VS-troepen zouden samenwerken met lokale
Koerdische milities en andere ‘bevrijde’ delen van Irak om de VS-luchtmacht
naar strategische doelwitten te leiden. Daardoor zou volgens hen de regering
van Saddam bezwijken net zoals de Taliban waren verslagen in Afghanistan.
Voor de zekerheid voorzag het plan ook ongeveer 70.000 Amerikaanse soldaten
in reserve, klaar om in te grijpen als de zaak uit de hand zou lopen. De
realisten verwierpen deze strategie. Vooral hoge militairen vonden het plan
gevaarlijk optimistisch. Volgens de ‘Powell-doctrine’ pleitten zij voor een
concentratie van honderdduizenden Amerikaanse soldaten en de belangrijkste
wapensystemen voor een grootschalige invasie die de Iraakse troepen volledig
zou overrompelen.

Eind vorige zomer kwam er een compromis uit de bus, waarbij de realisten het
meest uit de brand wisten te slepen. Ook in september haalden zij hun slag
thuis toen Bush naar de VN trok. De luchtmacht en de speciale troepen zullen
wel een belangrijke rol spelen in een aanval, maar Washington zal maar
ongeveer 1.000 door de VS opgeleide Irakezen inzetten, vooral als gids,
vertaler en militaire politie. Daarbij komen nog eens 200.000 tot 250.000
Amerikaanse soldaten in Koeweit en eventueel Turkije. Het leger en de marine
vragen intussen nog meer versterking, maar er is dus wel al een akkoord over
het algemene strijdplan.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.