'Investeringen in Afrikaanse olie versterken schuld en armoede'

Ontwikkelingslanden die hun olieproductie verdubbelen moeten daarna gemiddeld een derde meer schulden aflossen. Ze pompen hun buitenlandse schuld op met gemiddeld 43 procent van hun bruto binnenlandse product. Die cijfers staan in een nieuw rapport van de hand van Oil Change International, het Institute for Public Policy Research en Jubilee USA Network.

Met olieontginning kunnen regeringen in arme landen in theorie hun inkomsten opvijzelen, maar in de praktijk gebeurt net het omegekeerde. Dat ligt aan een samenspel van factoren: in afwachting van inkomsten uit de export voeren olie-exporterende landen op dramatisch wijze hun uitgaven op. Hogere olie-inkomsten verbeteren de ratings van ontwikkelingslanden, waardoor ze goedkoper geld kunnen lenen. Het rapport vond ook empirisch bewijs dat de schuld stijgt door een onverstandig fiscaal beleid en de schommelingen van de prijzen op de oliemarkt.

Venezuela, Indonesië, Congo, Mexico en Ecuador worden aangehaald als voorbeelden van olie-exporterende landen met een torenhoge buitenlandse schuld.

De studie is bijzonder relevant omdat de rijkste industrielanden overwegen om in de toekomst fors te gaan investeren in Afrikaanse olie. De Verenigde Staten timmeren aan een omvattend plan om minder afhankelijk te worden van olie uit het Midden-Oosten en uit de OPEC-landen. De Amerikaanse regering dringt er in dat kader bij de Wereldbank op aan om de olieproductie in Afrika, Centraal-Azië en Latijns-Amerika op te drijven.

Ook de andere landen van de G8 willen investeringen in Afrikaanse olie stimuleren. De ministers van Financiën van de G8 hebben op 11 juni tijdens de voorbereiding van de top van volgende week in Gleneagles opgeroepen om alle obstakels voor investeringen in Afrika te ruimen. Ten minste 60 procent van de investeringen in Afrika gaan naar olie en mineralen.

De energiestrategie van de G8 staat haaks op de doelstelling om Afrika te ontwikkelen, concludeert Steve Kretzmann van Oil Change International, één van de auteurs van het rapport.

Met name West-Afrika wordt nu gepromoot als een prioritair investeringsgebied door de VS. Nigeria heeft plannen om zijn olieproductie te doen stijgen met 160 procent. De studie waarschuwt dat de buitenlandse schuld van Abuja tegen 2010 kan stijgen met 21 miljard dollar. Momenteel heeft Nigeria, de grootste olieproducent in Afrika, een schuld van 30,5 miljard dollar. De Wereldbank schat dat 80 procent van de olie-inkomsten vloeien naar één procent van de Nigeriaanse bevolking.

Als de G8 e de klimaatverandering, de schuld en de armoede echt willen aanpakken, zegt het rapport, dan moeten ze kijken naar de rode draad doorheen al die verhalen: olie. (MM)