Huisvestingsproject in Rwanda komt moeizaam op gang

Na de volkenmoord in 1994 maakten de nieuwe Rwandese machthebbers plannen voor een groot huisvestingsproject in de hoofdstad Kigali. Het project was bedoeld om de onverwachte terugkeer van zo’n drie miljoen Rwandese vluchtelingen in goede banen te leiden.

Tussen 1991 en 2002 verviervoudigde de bevolking van de Rwandese hoofdstad. Op dit ogenblik leven in Kigali meer dan 800.000 mensen, blijkt uit overheidsstatistieken. De terugkeer van Rwandese vluchtelingen leidde tot veel wanorde en huisvestingsproblemen in Kigali, waar steeds meer woningen van twijfelachtige kwaliteit werden opgetrokken.

De Rwandese regering en het stadsbestuur van Kigali reageerden op de problemen met een huisvestings- en verkavelingsplan. Het urbanisatieplan werd in maart 2001 officieel gelanceerd en loopt tot 2020.

Volgens Fidèle Ndayisaba, secretaris bij het stadsbestuur van Kigali, zijn in het plan de normen vastgelegd waaraan nieuwe gebouwen in de hoofdstad moeten voldoen. De autoriteiten willen nieuwe percelen verkavelen en op het grondgebied van Kigali stukken grond toewijzen die bedoeld zijn voor de bouw van woningen, handelszaken en sociale of toeristische infrastructuur. Er zijn ook plannen voor nieuwe wegen, bruggen en rioleringssystemen en beperking van het autoverkeer in Kigali.

Als de plannen worden uitgevoerd, zal een kunstmatig meer worden aangelegd in het Nyabugogo-moeras, aan de zuidkant van Kigali. In het centrum van de hoofdstad moet een groot gebouw met vier etages komen. Dat gebouw zal worden voorzien van een ondergrondse parkeerplaats voor honderd auto’s. Het is de bedoeling dat er ook kwalitatief hoogwaardige supermarkten en videotheken komen”, zegt Ndayisaba. We willen een westerse metropool zoals Chicago of Rome nabootsen, grapt de secretaris. Hij gaat ervan uit dat de klus kan worden geklaard met de hulp van vastgoedpromotoren.

Volgens Ndayisaba hangt aan het complete plan een prijskaartje van 1,43 miljard dollar (1,19 miljard euro). Voor de financiering worden uiteenlopende bronnen aangeboord. Naarmate het stadsbestuur de middelen verzamelt, zullen de plannen worden verwezenlijkt. Kigali wil onder meer geld loskrijgen van de Rwandese regering en van buitenlandse geldschieters, waaronder de Europese Unie.

De stad stimuleert de ontwikkeling van middenklassewoningen in de vier wijken die samen de periferie van Kigali vormen. Op die manier wordt het gemakkelijker om particuliere vastgoedontwikkelaars warm te maken. Het Rwandese Instituut voor Wetenschappen en Technologie runt een project waarbij goedkope woningen worden gebouwd.

Inmiddels worden steeds meer krakkemikkige bouwsels afgebroken. De autochtone bevolking van Kigali is daar niet gelukkig mee. Sommige inwoners wonen al in de stad sinds de tijd van de Belgische kolonisatie. Anderen kwamen na de onafhankelijkheid van Rwanda (1962) naar de hoofdstad. Sommigen van hen komen nu op straat te staan zonder dat de stad voor een alternatief zorgt. Heel wat mensen zien zich dan ook genoodzaakt Kigali te verlaten. Ze kregen wel een vorm van schadevergoeding zodat ze buiten de stad een nieuw huis kunnen bouwen.

De onteigende families zijn niet in staat een ander huis te bouwen dat fatsoenlijk genoeg is voor de stad, constateert Angeline Kayitesi, die sociale wetenschappen studeert in Kigali. De overheid zou aan deze mensen een ander huis moeten geven. Volgens mensenrechtenactivist Bernard Kabale worden percelen grond in Kigali nogal wanordelijk verdeeld. Het gebeurt bijvoorbeeld dat het stadsbestuur eenzelfde stuk grond aan verscheidene personen toekent. (DB/JS)