Grootste onduidelijkheid over eerste rechtstreekse verkiezingen

Sinds Saudi-Arabië in 1932 onafhankelijk werd, zijn in de absolute monarchie nog nooit verkiezingen georganiseerd. In augustus publiceerden Saudische kranten een kieswet die vastlegt dat burgers de helft van de gemeenteraadsleden zelf mogen kiezen. Er heerst echter heel wat onduidelijkheid over de verkiezingen, die aanvankelijk gepland waren voor deze maand. Aangezien nog geen voorbereidingen werden getroffen, worden de verkiezingen waarschijnlijk uitgesteld. Ook is niet duidelijk hoeveel gemeenteraadsleden zullen verkozen worden, wat hun rol en verantwoordelijkheid zal zijn en wie zich kandidaat mag stellen.

Dat er nu toch gemeenteraadsverkiezingen gepland zijn, heeft volgens waarnemers alles te maken met politieke druk uit het Westen. Amerikaanse politici merkten op dat de mix van een autocratisch regime en de strenge wahabitische variant van de islam een vruchtbare voedingsbodem vormt voor fanatisme en geweld.

Vrouwen hebben in het land geen stemrecht. Vreemd genoeg hebben twee vrouwen zich wel al officieel kandidaat gesteld. Een handvol anderen zouden hun kandidatuur in overweging nemen. Vooraleer zij daadwerkelijk aan de verkiezingen mogen deelnemen, moet de regering hun kandidatuur officieel bekrachtigen. De reactie van de Saudische regering is echter oorverdovende stilte. Ze hebben er nog geen woord over gezegd. We zijn niet zeker hoe we dat moeten interpreteren, reageert politiek activist Mohsen Awaji, pleitbezorger van de deelname van vrouwen in verkiezingen. De windstilte maakt deel uit van de algemene verwarring over de geplande verkiezingen.

In Saudi-Arabië mogen vrouwen ook niet rijden of het land verlaten zonder de expliciete toestemming van een man. Dat vrouwen in die patriarchale samenleving opkomen voor verkiezingen betekent een enorme schok. Het is niet dat ik meedoe aan de verkiezingen omdat ik een vrouw ben, zegt Fatin Bandugji, een van de twee vrouwelijke kandidaten. Ik stel me verkiesbaar omdat ik een programma heb dat ik graag wil verwezenlijken. Ik wil dat er dingen veranderen. We moeten resultaten zien. De meningen over de deelname van vrouwen aan verkiezingen zijn verdeeld in Saudi-Arabië. Sommige Saudi’s vinden dat vrouwen wel mogen stemmen, maar ook opkomen in verkiezingen is volgens hen een brug te ver.

De campagne is intussen wel op gang gekomen. En daarin klinkt de stem van binnenlandse hervormers opvallend luid. Zij nemen de werkloosheid, corruptie en het gebrek aan meningsvrijheid op de korrel. Volgens een Saudische intellectueel en hervormer zijn heel wat Saudi’s ontevreden over hun leider prins Abdullah bin Abdel Azziz. In de participatie van vrouwen in verkiezingen ziet de intellectueel een signaal dat het hervormingsproces in Saudi-Arabië van start is gegaan. Vandaag staan vrouwen op de agenda. Morgen vragen we volledige participatie in gemeenteraadsverkiezingen. En overmorgen vragen we dat de leden van de shoera, die nu nog door de regering worden aangeduid, direct verkozen mogen worden. (KC/MM)