Geen uitstel voor einde multivezelakkoord

Bangladesh, de Dominicaanse Republiek, Fiji, Madagascar, Mauritius, Sri Lanka en Uganda hadden de WHO gevraagd een studie in opdracht te geven over de gevolgen van het wegvallen van de huidige quotaregeling en aanbevelingen te formuleren om de verwachte problemen op te vangen. De zeven landen zijn in hoge mate afhankelijk van de inkomsten uit de export van textiel en kleding. Ze vrezen te worden weggeconcurreerd door India en China als de markt begin volgend jaar wordt vrijgemaakt. Daardoor zouden in de zeven landen miljoenen banen verloren gaan. Volgens insiders hoopten de zeven op een verlenging van de bestaande marktregeling.

Heel wat andere lidstaten van de WHO toonden begrip voor de vraag van de zeven, maar niet iedereen wil op de rem gaan staan. De Verenigde Staten en de Europese Unie herhaalden dat ze voor de afschaffing van de huidige marktregeling eind dit jaar zijn.

Het multivezelakkoord werd veertig jaar geleden opgezet. Exportplafonds die per land werden vastgelegd, moesten voorkomen dat de textielproducenten in de rijke landen te sterk zouden lijden onder de concurrentie van lageloonlanden. Sommige ontwikkelingslanden die preferentiële handelsvoorwaarden genieten in Noord-Amerika en Europa, konden dankzij het quotasysteem een mooi marktaandeel verwerven op die lucratieve markten. Maar tien jaar geleden werd afgesproken dat het multivezelakkkoord op 1 januari 2005 zou uitdoven. De textielhandel wordt dan onderworpen aan dezelfde regels die gelden voor de meeste andere industriegoederen. Volgens experts en volgens de WHO zelf zal dat voor grote verschuivingen zorgen op een markt die 320 miljard dollar per jaar waard is.

Vertegenwoordigers van de zeven landen die het quotasysteem verlengd zouden willen zien, hanteren de meest dramatische prognoses. Volgens Servan Singh, de ambassadeur van Mauritius bij de WHO, zal het einde van het multivezelakkoord wereldwijd 27 miljoen mensen hun baan doen verliezen. In landen als Mauritius en de Dominicaanse Republiek gaan nu al bedrijven dicht. Singh schat dat de Afrikaanse textielexport met 70 procent kan krimpen.

Maar ook andere landen zien de bui al hangen. Lobbyisten van Amerikaanse en Turkse textielbedrijven voorspellen dat de internationale textielhandel vanaf januari gedomineerd zal worden door China en India. Volgens Augustine Tantillo, de directeur van de American Manufacturing Trade Action Coalition (AMTAC), zal het wegvallen van de quotaregeling tot een catastrofe leiden. Tantillo beschuldigt China ervan sinds 2001 de wereldhandel in textiel en kleding te monopoliseren door een ingewikkeld systeem van subsidies voor bedrijven en wisselkoersmanipulaties.

China, dat volgens alle verwachtingen het grootste voordeel zal doen bij het verdwijnen van het quotasysteem, stelt dat er geen reden is om kleding en textiel anders te behandelen dan andere nijverheidsgoederen. De Chinese onderhandelaar Sun Zhenyu waarschuwde dat pogingen om de klok terug te draaien, invloed zou kunnen hebben op de onderhandelingen over andere sectoren als landbouw en diensten die nu aan de gang zijn binnen de WHO. China vindt dat de WHO-leden maar moeten accepteren dat het einde van het multivezelakkoord landen zal dwingen structurele aanpassingen door te voeren.

De voorzitter van de WHO-raad voor goederenhandel, de Argentijn Alfredo Chiaradía, heeft beloofd de komende weken informele gesprekken te voeren over voorstellen om de problemen die het einde van het multivezelakkoord meebrengt, toch aan te pakken binnen de WHO. (PD)