'Geen kauwgom, geen radio's, geen rituele dolken'

Gurbaj Singh, een twaalfjarige schooljongen was een tijdje geleden na
schooltijd aan het spelen toen zijn dolk over de grond tuimelde. Een ouder
zag het en verwittigde het schoolhoofd. Die sommeerde de jongen zijn
‘kirpan’, een ceremoniële dolk, in het vervolg thuis te laten.

Het dragen van de kirpan is één van de vijf symbolische attributen die een
devote Sikh altijd draagt. Gurbaj bond niet in en maakte er een erezaak van.
Hij studeerde twee maanden thuis met privé-onderricht, tot een rechter
besliste dat de schooldirectie hem, zo lang er geen uitspraak ten gronde was
gevallen, de toegang tot de school niet mocht ontzeggen. Die uitspraak viel
vorige maand. De rechter stelde zijn vonnis voor als een compromis tussen
godsdienstvrijheid en algemene veiligheid: Gurbaj mag naar school blijven
gaan met zijn kirpan als die maar veilig opgeborgen is.

Tegen die uitspraak tekende de directie bij monde van Paul Begin, de
Canadese minister van Justitie, beroep aan. Begin weigert verder alle
commentaar, behalve dan dat de overheid geen enkel wapen op school wil
toelaten.

Manjit Singh, leider van de Canadese Sikh-gemeenschap, is ervan overtuigd
dat de overheid een andere motivatie heeft. Waarom is een kirpan
gevaarlijk, en een papierschaar niet? vraagt het hoofd van de Canadese
Sikh-Raad. Dit is racisme. Zij (de school en de regering) staan alleen open
voor de eigen gewoontes en geloof. Ze willen niet eens horen waarom die
kirpan belangrijk is. Ik daag hen uit om me op te zoeken en de vraag te
stellen: ‘leg alsjeblieft eens uit wat die kirpan is,’ aldus Singh.

Het gaat volgens Anne-Marie Gauthier, moeder van twee scholieren van de
bewuste school, niet over religie, maar over veiligheid. Ouders willen geen
compromis. Het blijft een wapen, en die horen niet op school. Dat is de
bovengrens. We willen de veiligheid van onze kinderen niet compromitteren.
Gauthier heeft naar eigen zeggen via een internetpetitie10.000
handtekeningen verzameld om alle soorten wapens op school te verbieden.
Eergisteren (vrijdag) stond de teller voor die andere petitie, ‘Voor
godsdienstvrijheid in de scholen van Quebec’, op 2.245.

Het schoolhoofd zegt inmiddels dat andere Sikh-studenten altijd akkoord
gingen een symbolische vervanger te dragen in plaats van een echte kirpan.
Singh vindt dat Gurbaj de vrijheid moet hebben om daarvoor te kiezen.

Andere Canadese provincies hebben al soortgelijke robbertjes uitgevochten.
De Canadese mensenrechtencommissie stond in 1991 in Ontario toe dat een
leerkracht lesgaf met een kirpan aan de zij. Scholen in West-Alberta en
Brits-Columbia staan het in de praktijk toe onder bijkomende voorwaarden.

De discussie gaat niet alleen over veiligheid of godsdienstvrijheid. Quebec,
de enige Canadese provincie met een meerderheid Franstaligen, heeft de naam
minder verdraagzaam te zijn tegenover de vele immigranten, die er relatief
laat aankwamen. Volgens sommigen gaat de kirpan-zaak in de eerste plaats
over de aanpassing die nieuwkomers al dan niet moeten ondergaan.

Het is afwachten hoe de zaak zal eindigen. Terwijl Gurbaj volgens een dokter
geplaagd wordt door hoofdpijn vanwege de stress, zeggen school en
provinciale overheid alvast dat ze zich niet willen laten leiden door de
situatie in andere provincies. Maar het is de rechter die in beroep de
laatste knoop zal doorhakken. Er is nog geen datum voor de uitspraak
vastgelegd.