Garzon: “FARC zijn niets anders dan terroristen”

Balthasar Garzón haalde voor het eerst de internationale pers toen hij in 1998 een arrestatiebevel uitvaardigde voor de intussen overleden Chileense dictator Augusto Pinochet (1915-2006). Pinochet zat een tijdje in Londen in huisarrest en werd in 2000 uitgeleverd aan Chili, waar hij in 2006 overleed zonder ooit te zijn veroordeeld.
In Spanje was Garzón onder meer actief tegen kranten en partijen die aanleunden bij de Baskische afscheidingsorganisatie ETA. Hij had het daarover aan de stok met de Mexicaanse Zapatistenleider Subcomandante Marcos, die zijn sympathie had betuigt voor het Baskische separatisme (maar niet voor het terroristische geweld).
Door de Colombiaanse FARC-guerrilla als terroristische organisatie te bestempelen gaat Garzón verder dan de meeste Latijns-Amerikaanse landen, die de term “terroristen” zoveel mogelijk mijden. De Verenigde Staten en de Europese Unie hebben het FARC wel expliciet op een lijst met terroristische organisaties gezet.
De Venezolaanse leider Hugo Chávez vroeg eerder dit jaar het FARC te erkennen als “strijdende kracht”, om het vredesproces in Colombia uit het slop te halen. De FARC-guerrilla ontstond in 1964 als een verzetsorganisatie die streefde naar een landhervorming op het Colombiaanse platteland en is er nog altijd actief.
IPS: Worden de mensenrechten nu meer of minder gerespecteerd dan tien jaar gelden ?
Balthasar Garzón: Je kan niet generaliseren. Er is vooruitgang geboekt maar er zijn ook tegenslagen, zoals het terrorisme. Het is van essentieel belang dat terrorisme wordt bestreden binnen een wettelijk kader. Als dat niet lukt, moeten alle burgers daarvoor een prijs betalen. Ik verhef mijn stem hier niet om de ene of de andere partij te bekritiseren, maar om voortdurend wantoestanden aan de klagen en gerechtigheid te eisen.
Denkt u dat het internationale strafhof een doeltreffend instrument is ?
Het is als juridisch orgaan absoluut noodzakelijk, maar het zou nog veel efficiënter zijn als ook landen als de Verenigde Staten, Rusland, China, Israël en vele anderen zouden meedoen. Het is een jammerlijk falen van de mensheid dat er nog zovele leiders zijn die zich aan het strafhof onttrekken. Uiteindelijk gaat het om het belangrijkste initiatief ten dienste van de vrede van de voorbije veertig jaar.
Wat is uw opinie over het FARC ?
Het FARC is een terroristische organisatie, daar zijn geen andere woorden voor. Ze had eigenlijk al lang geleden moeten verdwijnen. Met geweld kan je niets bereiken in een democratisch land. Het leidt nergens toe, omdat een democratie aan zo’n uitdaging nooit kan toegeven. Pas wanneer het geweld wordt opgegeven en men begint na te denken kan dat het startpunt betekenen voor dialoog en het vinden van een oplossing.
Wat vindt u van de operatie van het Colombiaanse leger op Ecuadoraans grondgebied om een kamp van het FARC aan te vallen ?
Die zaak is van de baan nu de Organisatie van Amerikaanse Staten de actie heeft veroordeeld, het heeft geen zin nog verdere commentaar te leveren. Het diplomatieke conflict dat door de Colombiaanse actie was uitgelokt is nu ook opgelost. Dialoog is de beste manier om geschillen tussen buurlanden op te lossen.
In de VS gaan stemmen op om Ecuador en Venezuela toe te voegen aan de landen die het terrorisme steunen, als zou blijken dat ze banden hebben met het FARC. Wat is uw mening daarover ?
Dat is een politieke beslissing en ik zie niet in waarom ik kritiek zou leveren, of het tegendeel. Ik ben geen voorstander van zulke lijsten. Het is erg moeilijk om tegenwoordig te beweren dat een land terrorisme steunt of ontwikkelt, toch op het westelijke halfrond.
Een andere zaak zijn feiten, documenten en gegevens die een persoon in verband brengen met concrete acties. Vanuit de optiek van het strafrecht zijn feiten soeverein en dicteert het bewijsmateriaal wat er moet gebeuren.
Wat vindt u van de manier waarop het Chileense gerecht de zaak-Pinochet heeft aangepakt ?
Het belangrijkste is dat de juridische machine werd opgestart en de problemen overwonnen. Het Chileense gerecht is nu actief tegen de misdaden van de dictatuur, hoewel Pinochet jammer genoeg niet werd veroordeeld. De slachtoffers hadden daar volgens mij recht op. In dit geval zijn we mislukt, maar het is ook zo dat een man die tot dan toe altijd aan de justitie was ontsnapt uiteindelijk voor de rechter werd gebracht.