Europa moet vooruit

Minister van Buitenlandse Zaken Karel De Gucht opende het colloquium over Europa, premier Verhofstadt sloot het af. Aanleiding was de zestigste verjaardag van het Koninklijk Instituut voor Internationale Betrekkingen (Egmontinstituut) en de vijftigste verjaardag van het Verdrag van Rome. Beide liberale politici hadden een zelfde boodschap. ‘De bakens naar een geïntegreerd Europees beleid, met een grondwettelijk verdrag, moeten nu uitgezet worden’, zei De Gucht.
Premier Verhofstadt riep de Europese lidstaten op om een éénheidsbeleid vorm te geven, zodat de Europese stem zowel op economisch als op politiek vlak meer kracht krijgt in de wereld. ‘We hebben een nieuw Europees grondwettelijk verdrag nodig, want we moeten hervormingen doorvoeren. Het verdrag dat op dit moment al bestaat en door twee derde van de Europese lidstaten is goedgekeurd, moet de basis zijn van een versterkt verdrag. Europa moet vooruit.’

Marc Eyskens (CD&V) bleek niet minder gedreven voor de EU, maar wel wat genuanceerder in het beschrijven van de huidige realiteit. Hij omschreef Europa als ‘een financiële reus, een politieke dwerg en een militaire worm. Op militair vlak staan we nergens, zeker niet zonder de Britten, en op politiek gebied kunnen we ons ook geen grootmacht noemen zolang we geen gemeenschappelijk beleid voeren’, zei hij.
Annemie Neyts (Open Vld) beweerde dan weer dat de Europese instellingen op dit moment wel goed functioneren -een optimisme dat niet volledig gedeeld werd door Burggraaf Etienne Davignon, voorzitter van Egmont: ‘De Europese Unie leeft inderdaad, maar niet ter hoogte van de eigen doelstellingen en ambities. Het kan en moet beter.’ Neyts waarschuwde de EU ook nog dat ze zich te erg met de inrichting van de eigen instellingen bezighoudt, terwijl de rest van de wereld zich verder ontwikkelt. ‘Als we een nieuw evenwicht op wereldvlak willen verkrijgen, moeten we een open blik hanteren, en niet enkel naar onze eigen instellingen kijken.’

De eerste ronde toespraken op het colloquium was voorbehouden voor vier universiteitsstudenten. Zij hielden de jarige Unie een behoorlijk kritische spiegel voor. Karel Van Hecke (KULeuven), die weliswaar sprak over de succesvolle realisatie van de interne Europese markt, merkte op dat het potentieel van de Europese markt nog steeds niet volledig benut is.
Olivia Lambrecht richte haar blik vooral de moeilijkheden om een gemeenschappelijk buitenlands beleid te voeren. Barbara Den Tandt (KULeuven) lichtte de inefficiëntie en de incoherentie van de Europese migratiepolitiek toe. ‘Europa is niet opgewassen tegen migratieproblemen omdat de verschillende lidstaten een verschillende migratiepolitiek voeren’, zei Den Tandt. Ze eindigde wel met een positieve noot: ‘De lidstaten boeken vooruitgang inzake een geïntegreerd migratiebeleid: ze voeren politieke dialogen op verschillende niveaus, ze pakken de oorzaken van migratie aan en ze promoten en ondersteunen acties voor migratie.’
David Anciaux (Ulb) de nood aan een gemeenschappelijke Europese identiteit, een gemeenschappelijk gevoel en een gedeelde cultuur. ‘We bekijken ons nog te veel als “Belg” en te weinig als “Europeaan”. We moeten een gemeenschappelijk cultureel bewustzijn nastreven en wederzijdse culturele verrijking aanmoedigen’, zei hij.