Economisch herstel leidt tot stakingen voor loonsverhoging

Na acht jaar van economische malaise is de Braziliaanse economie zich opnieuw aan het herstellen. Analisten voorspellen voor 2004 een economische groei van vier procent. Het ministerie van Arbeid berekende dat er tussen januari en augustus zowat 1,5 miljoen jobs zijn bijgekomen.

Door de groeiende werkloosheid van de voorbije jaren was het vakbondsactivisme in Brazilië, een land met 178 miljoen inwoners, in slaap gesukkeld. Mensen waren bang om hun job te verliezen, zegt Joao Antonio Felicio, secretaris-generaal van de Central Unica de Trabalhadores (CUT), de grootste Braziliaanse vakbondskoepel. Nu zijn de vakbonden dankzij de economische groei opnieuw wakker geschud. De voorbije weken hebben bankbedienden, piloten en metaalarbeiders het werk neergelegd om hun eis voor meer loon kracht bij te zetten. Ook arbeiders uit de olie- en chemische industrie dreigen met staking als hun vraag naar meer loon en betere arbeidsomstandigheden onbeantwoord blijft.

De 106.000 metaalarbeiders in ABC, de industriële buitenwijken van Sao Paulo, eisen een loonsverhoging van bijna 10 procent. In tientallen bedrijven hebben de stakingen onder leiding van de vakbond van metaalarbeiders, in het verleden nog geleid door de huidige president Luiz Inacio Lula da Silva, al vruchten afgeworpen. De piloten van de Braziliaanse luchtvaartmaatschappij VASP hebben vorige week twee dagen het werk neergelegd om de uitbetaling van achterstallige lonen te eisen. Economici beschrijven die actie als een zelfmoordstaking, aangezien de luchtvaartmaatschappij op dit moment in slechte papieren zit.

De bankbedienden, die volgens Felicio de voorbije jaren flink aan loon hebben moeten inbinden, zijn sinds twee weken in staking. Ze eisen een loonsverhoging van 25 procent en nemen geen genoegen met de voorgestelde verhoging van 12,77 procent. De inflatie bedroeg het voorbije jaar immers 7,18 procent. Hoewel niet alle banken staken, hebben de werkonderbrekingen van bankiers al tot problemen geleid. Dankzij bankautomaten en online transacties kunnen de Brazilianen toch de belangrijkste bankverrichtingen uitvoeren.

Als de staking in de banksector nog veel langer aansleept, zou dat ernstige gevolgen kunnen hebben voor de 23 miljoen gepensioneerden in Brazilië. Hun pensioenen worden immers uitbetaald op rekeningen bij banken die in handen zijn van de staat en net die banken lijden sterk onder de stakingsacties. Minister van Arbeid Ricardo Berzoini, die vroeger nog aan het hoofd stond van de vakbond van bankbedienden, steunt de acties van zijn vroegere collega’s niet. Volgens Berzoini zijn de werkonderbrekingen een poging om de gemeentelijke verkiezingen te beïnvloeden die op 3 oktober plaatsvinden.

Vakbondsleider Felicio voorspelt dat in de komende maanden nog meer staatsambtenaren in Sao Paulo het werk zullen neerleggen, nadat ze volgens Felicio jarenlang zijn veroordeeld tot een dieet van water en brood omdat hun lonen al die tijd bevroren waren. Na een staking van 91 dagen zijn de gerechtelijke ambtenaren in Sao Paulo wel opnieuw aan het werk gegaan. (KC/MM)